باغ شاهزاده ماهان ( ماهان –1298 ه.ق) :
باغ شاهزاده یكی از عالی ترین و زیباترین باغ های سنتی ایران محسوب می شود . این باغ در نیم فرسنگی ماهان در دامنه كوههای تیگران جلوه گری می كند و از یادگارهای عبدالحمید میرزا فرمانفرما – حاكم كرمان در اواخر دوره قاجار (1297ه.ق.) است . گویند كه چون خبر مرگ ناگهانی حاكم را به ماهان بردند بنایی كه مشغول تكمیل سرد ساختمان بود تغار گچی را كه بدست داشت محكم به دیوار كوبید و كار را رها كرده و فرار نمود . آنطور كه جای خالی كاشی ها همچنان بر سر در ورودی خودنمائی می كند . این باغ دارای سردر ورودی ، حمام ، شبكه آبرسانی و حوض می باشد.
باغ موزه هرندی :
مجموعه باغ موزه هرندي و بناي موجود در آن مربوط به اواخر دوره قاجار است. اين مجموعه توسط مرحوم "عدل السلطان" بنا گرديد و در سال 1313 شمسي به مرحوم "ابوالقاسم هرندي" فروخته شد . يكي از نكات موردتوجه تاريخي ، توقف "رضاخان" در مسير آخرين سفر تبعيديش در اين منزل مي باشد .
باغ فتح آباد :
اين باغ كه در روستايي در 25 كيلومتري شهر كرمان قرار دارد و الگوي احداث باغ شاهزاده ماهان بوده است از آثار عصر قاجاريه و از يادگارهاي فضل عليخان بيگلر بيگي است و به همين دليل آن را باغ بيگلر بيگي مي گويند . عبور آب فتح آباد از ميان اين باغ به آن صفا و طراوت خاصي مي بخشيده است . اين باغ توسط سازمان ميراث فرهنگي در دست مرمت قرار دارد .
باغ بيرم آباد :
بيرم سركرده طايفه قاسملو پس از مهاجرت به كرمان به نيابت از محمد خان كارهاي حكومت را اداره مي كرد . وي دستور داد كه باغ بيرم آباد در جنوب شرقي گواشير بنا شود . در جاي ديگر آمده است كه گنجعلي خان در كنار كرمان باغ بزرگي معروف به بيرم آباد دارد و اگر تركيب تركي نداشته باشد شايد از آباديهاي قديم و مركب از كلمه بي ( بغ ) و رام ( رامش ) بوده باشد . ساختمان زيباي در وسط آن با سبك صفوي ساخته شده و كاشيكاري و كتيبه هاي آن كمابيش باقي است .
باغ بيمند سيرجان :
در باغ بيميد سيرجان امامزاده اي به نام امامزاده احمد وجود دارد و در كنار آن درخت سرو تناوري است كه طول محيط تنة آن بالغ بر 5/6 متر است . تصور مي رود كه قريب هزار سال از عمرش مي گذرد و شايد كمتر سروي در كشور ما به اين عظمت وجود داشته باشد .
باغ سنگي بلورد سيرجان :
اين باغ از شاهكارهاي تاريخ است . در نزديكي دهستان بلورد واقع در روستاي مياندوآب و در فاصلة 45 كيلومتري جنوب شرقي سيرجان و به دست فردي ناشنوا به نام "درويش خان گنگ اسفنديار پور" كه به كشاورزي اشتغال داشته حدود 30 سال پيش ساخته شده است . اين در حقيقت يادگار گلستاني است كه وي روزگاري از دست داده و به خيال خودش بوستاني از سنگ و چوب را به اين منظور ساخته است . با اين انديشه كه ديگر ظالم، باغ سنگي او را نمي گيرد و با چنين اميدي عمر خود را گذرانده است .
باغ ناصريه :
باغ ناصريه را محمد حسن خان سردار بنا كرد و عمارت آن به دستور ناصرالدوله فرمانفرما ساخته شد .
چاله لوت :
واقع در شمال شرقی کوه های کرمان را می توان یکی از آبگیرهای منطقه به شمار آورد که از خشک ترین و کم آب ترین حوزه های آبریز ایران است . این دریاچه در حد فاصل استان های سیستان و بلوچستان و کرمان واقع شده و حوزه آبریز بخش غربی آن ، مناطقی از استان کرمان را مشتمل بر شهرستان بافت ،کهنوج و سبزه واران در برمی گیرد .
دریاچه جازموریان :
دریاچه و تالاب هامون جازموریان که میزان آب و وسعت آن متغیر است و جزو دریاچه های دائمی به شمار نمی رود . رودخانه هلیل رود از طرف غرب و رود بمپور از جانب شرق به این دریاچه می ریزند . این دریاچه در واقع یک حوضچه تبخیری است که محل تخلیه تمامی زهکش منطقه و رودهای هلیل و بمپور ( رود بمپور در حوزه آبریز شرق جازموریان است ) و دیگر انشعابات فرعی رودهای کوچک و فصلی موجود در حوزه است .
کوه هزار :
این کوه در 114 کیلومتری شمال غرب بم در دهستان راین واقع شده و 4465 متر ارتفاع دارد . روستاهای بزرگی چون میرشادی ، زر دود و زارچو در دامنه های شمالی و بابی نی ، زمان آباد ، نروک ، درزنیه، گارچیدان ، گاهو ، در گورو ، بهرسوز ، گیشیگان ، گرو ، در آسیاب در دامنه های شرقی و نمش ، باب کهنوج ، هنزا و زنک در دامنه های جنوبی و گندگاو ، درآلو و باب گنجی در دامنه های غربی آن واقعند که بدلیل ارتفاع زیاد دارای آب و هوای نسبتاً سردی است .
کوه بی سوخته :
این کوه در 45 کیلومتری شمال غربی شهربابک در قسمت شمال روستای آبدار واقع شده و 2750 متر ارتفاع دارد .
کوه بید شیرین :
این کوه با ارتفاع 2973 متر در 58 کیلومتری شرق سیرجان واقع شده است و سرچشمه رودخانه حسین آباد سوج می باشد .
کوه بیدویه :
ارتفاع این کوه 3230 متر است و در 41 کیلومتری جنوب غرب شهداد واقع شده است .
کوه پلوار :
کوهستان پلوار که همانند دیواری ناحیه جنوبی کویر لوت را از بخش های درونی کشور جدا می سازد ، به صورت رشته ای به طول 147 کیلومتر از سوی شمال غربی به طرف جنوب شرقی کشیده شده و پهنه ای به وسعت 1450 کیلومتر را زیر پوشش قرار داده است .مهم ترین کوه های این کوهستان از سوی شمال به جنوب به ترتیب عبارتند از : تیغه سیاه ، تل زرد ، تل شورد ، دینر ، میانکوه ، سیاه کوه گورک ، ده مانی روز ، خر خسرو و گودرچاه .
کوه پورکان :
این کوهستان در شمال شرقی شهر بابک و غرب شهرستان رفسنجان واقع شده و از کوه هایی چون نجیب ، اسپزار ، محمد آباد ، توران ، کلاته ، تنه کوه ، زوج ، بی سوخته ، ده حاجی ، نر کوه ، کمر مدوار ، کمر سفید ، سنگ آواز که اغلب آنها بیش از 2500 متر ارتفاع دارند ، تشکیل یافته است . بلندترین قله آن ، کوه پورکان یا پاری کوه نام دارد که ارتفاع آن 3443 متر است و در 32 کیلومتری شمال شرقی شهر بابک قرار دارد .
کوه جوپار :
این کوه در 43 کیلومتری جنوب شرقی کرمان با ارتفاع 4135 متر واقع شده است . مرتفع ترین قله آن به نام سه ساخ بزرگ به ارتفاع 4200 متر و قله بلوچی با 4000 متر در جنوب غربی ماهان قرار دارند .
کوه باغ بالا :
این کوه در 30 کیلومتری شمال شرق کرمان واقع شده و 3775 متر ارتفاع دارد . این کوه سرچشمه رودهایی چون چتررود است و جزو ارتفاعات پلوار محسوب می شود .
کوه قدمگاه :
این کوه در 38 کیلومتری جنوب غربی بم و در مجاورت دهستان آب گرم قرار دارد که موقعیت دقیق استقرار آن شرق روستای در رود می باشد .
کوه سرمشک :
این کوه با ارتفاع 4048 متر و در 105 کیلومتری شمال غربی جیرفت قرار دارد و دومین قله از کوه های هزار است که سرچشمه رودهای رودرو و هلیل رود می باشد . این کوه در شرق روستای سرمشک از توابع دهستان دهتازیان شهرستان سیرجان و شمال روستای سرمشک از شهرستان جیرفت واقع شده است . از ارتفاعات مهم این کوه قله "دندانه هنزا" است که در غرب روستای هنزا قرار دارد و حدود 3650 متر ارتفاع دارد .
چشمه حسین آباد در راین :
این چشمه در 33 کیلومتری شمال غربی راین- کرمان واقع شده است . این نوع آب ها در دستگاه گوارش باعث قلیایی شدن محیط معده و سپس تحریکات ترشحات آن می گردد و در سیستم کبدی و لوزالمعده به سبب تحریک لوزالمعده و بزاق اثر بهبود بخشی دارند .
چشمه قلعه عسکرا :
این چشمه در 11 کیلومتری روستای سلطان آباد در جنوب کرمان واقع شده است . این دسته آب ها بیشتر مصرف خارجی دارد و در رفع بیماری های لنفاتیسم ، راشیستیسم ، برخی از بیماری های پوستی ، رماتیسمی و نیز بیماری های زنانه مؤثر است.
چشمه آب معدنی قاسم آباد :
این چشمه به فاصله شش کیلومتری شرق رفسنجان در روستای قاسم آباد واقع شده است و در اصل قنات قدیمی است که آب آن از سال های گذشته مورد استفاده درمانی اهالی منطقه بوده است . خواص درمانی این نوع آب ها در درمان بیماری های رماتیسمی ، گوش و حلق و بینی می باشد . همچنین اثر نیرو بخش نیز دارد .
چشمه معدنی ته خاتون :
چشمه معدنی ته خاتون در شرق کرمان به فاصله 13 کیلومتری روستای جوشان واقع شده است . آب این چشمه دارای اثر آرام بخش برای دردهای مفصلی و عصبی است .
چشمه معدنی قرقره (باب ترش) :
این چشمه در فاصله 40 کیلومتری راین کرمان واقع شده است . این نوع آب در درمان خارجی بیماریهای لنفاتسم ، راشیتیسم و بیماری های پوستی ، رمانیسمی و همچنین بیماری های زنانه مصرف است .
چشمه آب معدنی ابارق :
این چشمه در جنوب شرقی کرمان در فاصله 11 کیلومتری شمال دهکده ابارق واقع شده است . آب چشمه برای دستگاه هاضمه بدن مفید است . مصرف این دسته آب ها در درمان بیماری های مفصلی نیز توصیه می شود . از آب چشمه برای استحمام استفاده می کند.
منطقه پاسیب :
منطقه پاسیب در نزدیكی چترود ( حد فاصل كرمان – زرند ) با كوه های زیبا و پوشش گیاهی متنوع است
لوت زنگی آباد :
لوت زنگی آباد واقع در جنوب شهرستان بم كه تنها زیستگا ه نوعی آهو است به نام چینكارا كه برای گردشگران خارجی به خصوص زیست شناسان و متخصصان بسیار جالب توجه خواهد بود .
منطقه حفاظت شده بیدوییه بردسیر :
منطقه حفاظت شده بیدوییه بردسیر شامل 1200 راس آهو و تپه ماهورهای بسیار زیبا است .
دشت های بلورد سیرجان :
زیستگاه تابستانی پرنده ای به نام هوبره است كه تعداد آن در دنیا كاهش یافته اما خوشبختانه در استان كرمان به تعداد زیاد دیده می شود .
تالاب جازموریان :
تالاب جازموریان كه در فصل زمستان زیستگاه مناسبی برای هزاران پرنده مهاجر از جمله فلامینكو ، انواع غاز ، اردك و مرغابی وحشی و به ویژه محل مناسبی برای زمستان گذرانی هوبره است.
سایر مناطق حفاظت شده :
پناهگاه حیات وحش مهرییه ، پناهگاه حیات وحش مهرییه كه جنگل های منحصر به فرد كهور دارد ، منطقه شكار ممنوع شهر بابك (گودچاه) ، منطقه شكار ممنوع انجرك رابر ، منطقه شكار ممنوع كوه شیر بم ، منطقه شكار ممنوع كوه نو درهنگ ، جنگل های بنه و بادام چاه زار سیرجان ، مناطق دیدنی زرند و كوهبنان از دیگر مناطق حفاظت شده استان کرمان است .
غار آهکی طرنگ :
غار آهکی طرنگ به عنوان مهمترین و طولانی ترین غار استان کرمان که در نوع خود بی نظیر و دارای مناظر وجلوه های طبیعی بسیار زیبا و پدیده های شگفت انگیز است که خود از جاذبه های طبیعی گردشگری استان کرمان محسوب می گردد و می تواند به عنوان یک قطب گردشگری در جنوب غربی استان کرمان ایفای نقش نماید . این غار از جمله غارهای متعدد مناطق کوهستانی استان کرمان می باشد که در فاصله 230 کیلومتری جنوب غربی شهر کرمان واقع شده است .
غار میرزا :
غار میرزا در ارتفاع2342 متری از سطح دریا قرار دارد و از نقطه نظر فنی از درجه سختی بالایی برخوردار است . غار میرزا دارای هشت تالار اصلی و چهار تالار فرعی است که هرکدام ویژگیهای خاصی را دارند ودربخش میانی غار 90 متر فرود در فضای معلق، غار نورد را به دنیای اسرار آمیزی می رساند و وسعت غار مذکور در این قسمت به 150 متر مربع می رسد که این خصوصیت این غار را در بین غارهای کشور کم نظیر و در میان غارهای استان بی همتا کرده است.
رودهای حوزه آبریز جازموریان :
مساحت این حوزه در حدود8300 کیلومتر مربع است و شامل رودخانه هایی است که به دریاچه هامون جازموریان می ریزند . مهم ترین رودخانه این حوزه هلیل رود است که شاخه های مهمی مانند زردشت از گوفر ، بافت از لاله زار ، رابر از الفتح (شاه کوه) ، طیل از کوهراز و اسفندقه از ارتفاعات اسفندقه به آن می پیوندند و پس از مشروب نمودن اراضی جیرفت و شهرستان کهنوج وارد هامون جازموریان می شود . این حوزه آبریز ، فاقد پوشش گیاهی قابل توجه است و به علت وجود دائمی برف کوه های نامبرده ، آب دائم دارد .
آبریز نمک زارهای مرکزی :
از رودخانه های این حوزه می توان قهرج رود و تهرود را نام برد . شاخه های دیگر از رودخانه های این حوزه عبارتند از: لاله زار رود ، رود شور ، رفسنجان کوسک ، چاری ، ماهونگ و کسک .
سایر رودخانه ها :
آب بخشا در برد سیر ، راور در منطقه راور ، خبر در منطقه خبر بافت و رودخانه تنگوئیه ( پلنگی ) در سیرجان از دیگر رودخانه های استان کرمان به شمار می روند .
روستای سیرچ :
شهرستان کرمان ، بخش شهداد ، دارای طبیعت زیبای کوهستانی و آب و هوای مناسب.
روستای کوهپایه :
شهرستان کرمان ، بخش مرکزی ، دارای طبیعت زیبای کوهستانی و آب و هوای مناسب.
روستای بید خوان :
شهرستان بردسیر ، بخش مرکزی ، منطقه خوش آب و هوای کوهستانی با درختان کهنسال.
روستای دلفارد :
شهرستان جیرفت ، بخش مرکزی ، دارای دره خوش آب و هوا.
روستای خبر :
شهرستان بافت ، بخش مرکزی ، دارای طبیعت زیبای کوهستانی و منطقه حفاظت شده حیات وحش و زیارتگاه شاه ولایت.
روستای طرز :
شهرستان راور ، بخش مرکزی ، دارای آب و هوای مناسب در حاشیه کویر و سروهای بسیار قدیمی.
روستای هنزا :
شهرستان بافت ، بخش رابر ، دارای دره کوهستانی و درختان کهنسال گردو.
روستای لاله زار :
شهرستان بردسیر ، بخش مرکزی ، دارای منطقه گردشگری خوش آب و هوا.
روستای دوساری :
این روستای زیبا در فاصله پنج کیلومتری ضلع شرقی جاده جیرفت به کهنوج واقع شده است .
روستای بروات :
بروات یکی از آبادی های حومه شهرستان بم است که در پنج کیلومتری آن قرار دارد و مرکز بخش مرکزی شهرستان مذکور است . بهترین خرما (مضافتی) و مرکبات شهرستان بم در این روستا تولید می شود .
روستای باغ دشت :
این روستا در جنوب غربی شهرستان بم در مجاورت جاده کمربندی کرمان به زاهدان واقع شده و با قنات های متعدد و سرسبزی درختان مسیر نهرهایش به تفریحگاه و استراحتگاه عمومی مردم و مسافرین تبدیل شده است
روستای شهداد :
شهداد یکی از بخش های شهرستان کرمان است و در پست ترین نقطه کویر که حداکثر 300 متر از سطح دریا ارتفاع دارد ، قرار گرفته است و قنات های متعدد دارد . از محصولات این روستا خرما ، مرکبات و حنا است و مرکبات آن از جهت شیرینی و لطافت کم نظیر است . خرابه های شهر قدیمی شهداد که به 4000 سال قبل از میلاد تعلق دارد ، در دشت لوت شهداد در جوار شهر جدید کشف شده است .
روستای سه کنج :
سه کنج یکی از آبادی های بزرگ و مرکز دهستان سه کنج است که در شرق ماهان و شمال جاده بم- کرمان (شش کیلومتری راه فرعی بعد از پلیس راه) قرار دارد . سه کنج تا شهر کرمان 50 و تا ماهان 15کیلومتر فاصله دارد . این نقطه از معروف ترین گردشگاه های کرمان است . مزار شیخ علی بابا از مریدان معروف شاه نعمت الله ولی نیز در سه کنج است .
روستای میمند :
میمند مرکز دهستان میمند از شهرستان شهربابک و یکی از روستاهای شگفت انگیز ایران می باشد . مسجد میمند از دیدنی های این روستاست. خانه های قدیمی این روستا مانند مناره هایی در دل کوه کنده شده اند.
روستای پاریز :
پاریز از توابع شهرستان سیرجان است که در فاصله 64 کیلومتری شمال سیرجان قرار دارد ، از معدود روستاهای بزرگ فعلی این شهرستان است .
يخچال حاج آقا علی :
يخچال حاج آقاعلی در روستای عباس آبادحاجی در شش كيلومتری شمال رفسنجان واقع شده است . بنا در دوره قاجار ساخته شده است و مصالح ساختمانی بكار برده شده در آن شامل خشت ، اندود كاهگل ، آجر و قلوه سنگ (در چاله يخ) می باشد .
يخچال كبوتر خان :
يخچال كبوتر خان رفسنجان در روستای كبوترخان در 23 كيلومتری شرق رفسنجان واقع شده است . ساختمان آن مربوط به دوره ساسانی است و مصالح به كار رفته در آن خشت و اندودكاه گل می باشد . اين يخچال در حال حاضر دچار فرسايش شديد گشته و رو به ويرانی می رود.
يخچال لنگر ماهان :
خچال لنگرماهان در خارج روستای لنگر در پنج كيلومتری شمال شرقی ماهان قرار دارد . بنای آن مربوط به دوره قاجار است . برای ساخت اين يخچال از خشت با اندود كاه گل و همچنين قلوه سنگ (در پی)استفاده شده است . اين بنا به علت بارش برف و باران آسيب ديده است و در حال حاضر متروك می باشد .
يخچال مؤيدی :
یخچال مؤيدی كرمان در خيابان ابوحامد شهر كرمان قرار دارد . قدمت آن احتمالاً به دوره صفوی می رسد و مصالح استفاده شده در ساخت آن شامل خشت خام و ملات گل و اندود كاه گل می باشد . در حال حاضر اين بنا از طرف سازمان ميراث فرهنگی مورد مرمت قرار گرفته است .
يخدان مويدي ( خارج از کرمان ) :
اين اثر تاريخي كه در گذشته خارج از شهر كرمان قرار داشت ، اكنون به علت توسعه و گسترش شهر در جوار خيابان ابوحامد واقع است . عناصر تشكيلدهنده يخدان شامل مخزن ، حصار ، استخر و چالهيخدان است . پلان مخزن دايره شكل است كه گنبدي از نوع بستو بر روي آن احداث شده است . حصار آن نسبتاً بلند و ۱۲متر ارتفاع دارد . مصالح بنا خشت خام و ملات گل است . كاربري يخدان در گذشته نگهداري يخ براي ايام تابستان مردم بوده است . اين بنا در اواخر دوره صفوي بنا شده و نام مويدي از آن نظر است كه قنات مشهور به مويدي آب آن را تامين ميكرده است
يخچال محمود آب :
يخچال محمود آباد سيرجان در ابتدای روستای محمود آباد سيد در20 كيلومتری سيرجان قرار دارد . قدمت آن احتمالاً به اوايل دوره قاجار می رسد و مصالح به كار رفته در آن خشت خام و اندود كاهگل می باشد . در حال حاضر گنبد بنا دچار فرسايش شديدی شده است و كاربردی ندارد .
يخچالهای حاج رشيد :
يخچالهای حاج رشيد سيرجان (دو يخچال) در نزديكي بلوار شيخ فضل الله نوری شهر سيرجان واقع شده اند . تاريخ ساخت آنها سال 1271 هجری قمری است و مصالح به كار رفته در ساختمان آنها شامل لاشه سنگ ، قلوه سنگ و خشت می باشد . اين دو يخچال و ديوار آنها توسط سازمان ميراث فرهنگی مرمت شده و فعلاً كاربردی ندارد .