روایت این اقامتگاه سنتی و تاریخی، از بازسازی یک خانه قدیمی در کوچه جلفا، در یکی از مشهورترین محلات ارامنه نشین در ایران و در شهر تاریخی اصفهان آغاز میشود. طبقه اول این بنا حدود ۱۹۰ سال قدمت دارد و طبقه دوم آن حدود ۱۳۰ سال پیش از سوی خانواده آفتاندیلیان به این بنا اضافه شد.
در خاطرات کهن مردم محلی جلفا در طی یکصد سال گذشته، خاطرات جالبی از این خانه سینه به سینه نقل شده که گویای این حقیقت است که این خانه، پناهگاهی توام با آسایش برای ساکنانش در طی ادوار مختلف حیاتش بوده است. این خانه نیز همانند دیگر بناها فانی است و از قانون طبیعت پیروی میکند، اما سرانجام در عصر کنونی به دوران کهولت خود رسید تا اینکه در سال ۱۳۶۹ خورشیدی از سوی کلیسای وانک از آخرین مالک آرشاک میناسیان خریداری شد و در زمستان سال ۱۳۹۸ بعد از سه سال مرمت بنا از سوی تنی چند از سرمایهگذاران ارامنه، جان دوباره گرفت و حیات مجدد خود را در قالب خانهای دیگر برای میهمانان سراسر جهان آغاز کرد، اگر چه ساکنانش صبورانه همانند بنای کهنسال در انتظار شکست ویروس منحوس کرونا هستند.
خانه سنتی آرمنیا نمایی از معماری و فرهنگ اصیل مهماننوازی است همراه با خدمات نوین گردشگری که با لمبهکوبیها و ستونهای باستانی ایوانها به زیبایی درآمیخته شده است. هر گوشه این خانه کهنسال، داستان منحصربه فرد خود را روایت کرده و از جزئیاتی تشکیل شده است که خواسته یا ناخواسته ساکنان علاقهمند به اقامت در این مهمانسرای تاریخی را در حسی عمیق فرو میبرد. این مجموعه تاریخی از دو بنای قدیمی تشکیل شده است که با اِلمانهای تلفیقی مانند کتابخانهها، و افزودن اشیایی همچون تابلوها، صندوقچهها، کمدها و اجسام قدیمی، اشتیاق کشف و بررسی فضای اقامتگاه را به میهمانان میدهد.
خانه تاریخی آرمنیا با ۲۸ اتاق متمایز، و با ارائه خدماتی همچون مینیبار رایگان، صبحانه رایگان، دسترسی رایگان اینترنت، کافه، رستوران، برگزارکننده تورهای تخفیفدار گشت و گذار شهری، یکی از جدیدترین واحدهای اقامتی سنتی کشور است که بهدنبال احیای صنعت گردشگری کشور عزیزمان ایران پس از غلبه بر ویروس کرونا است.
از جمله ویژگیهای برتر و متمایز مجموعه تاریخی آرمنیا، مجاورت آن با کلیسای ۴۰۰ ساله وانک و نزدیکی به سایر جاذبههای مهم گردشگری اصفهان مانند میدان جلفا، کلیسای بیتاللحم، سیوسه پل و خانه ارنست هولستر (عکاس معروف آلمانی در سده سیزدهم خورشیدی) است.
بدون شک مرمتگران و طراحان این اقامتگاه سنتی با راهاندازی آن به دنبال پرداختن به بخشی از هویت اصیل ایرانی بهویژه در دهه سوم از سده بیست و یکم میلادی در منطقهای از اصفهان هستند که با توسعه فناوریهای مدرن اندک اندک از هویت خویش فاصله میگیرد. با این وصف حضور در این اقامتگاه سنتی پرشی به تاریخ کهن جلفای اصفهان است. امری که برای توسعه گردشگری فرهنگی ایران لازم و گریزناپذیر است.