به‌گزارش خبرنگار میراث‌‌آریا، تفاهم‌نامه همکاری‌های مشترک فیمابین صندوق توسعه صنایع‌دستی و فرش دستباف و احیا و بهره‌برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی به نمایندگی هادی میرزائی مدیرعامل صندوق توسعه و سازمان اوقاف و امور خیریه کشور به نمایندگی مهدی پندار معاون بهره‌وری اقتصادی موقوفات و بقاع متبرکه سازمان اوقاف و امور خیریه با موضوع همکاری در مرمت، احیا، بهره‌برداری و واگذاری (حق بهره‌برداری با مدت مشخص) بناهای تاریخی، فرهنگی و مذهبی ثبت ملی آثار یا واجد ارزش با مالکیت شش دانگ وقفی یا مشاعی سازمان اوقاف و صندوق توسعه (به نمایندگی از دولت جمهوری اسلامی ایران) ظهر امروز شنبه ۸ خرداد ۱۴۰۰ در سالن فجر وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی به امضا رسید.
هادی میرزائی مدیرعامل صندوق توسعه صنایع دستی و فرش دستباف و احیا و بهره‌برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی در مراسم امضای این تفاهم نامه گفت: «این تفاهم‌نامه با توجه به تفاهم نامه منعقده فیمابین وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و ریاست سازمان اوقاف و امور خیریه کشور در ۱۱ آبان ۱۳۹۸، به منظور هم‌افزایی ظرفیت‌ها و توانمندی‌ها در احیا و بهره‌برداری از بناهای تاریخی، فرهنگی و مذهبی در اختیار سازمان اوقاف و امور خیریه و تحقق وظایف ذاتی صندوق احیا در مرمت، احیا، بهره‌برداری در حفظ و صیانت از بناهای تاریخی و فرهنگی کشور (موضوع بند ز ماده ی ۱۱۴ قانون برنامه پنج ساله چهارم توسعه کشور) به امضا رسید.»
او افزود: «از جمله دغدغه‌های علاقه‌مندان به حوزه مواریث تاریخی و فرهنگی در گذشته تبدیل کردن بناهای تاریخی و فرهنگی صرفا به یک بنای قهوه‌خانه و سفره خانه است. در دوره مدیریت خود توانستیم نوع نگاهمان را نسبت به کاربری ابنیه تاریخی تغییر دهیم.»
میرزائی تصریح کرد: « ۱۳۹ طیف کاربری داریم، تلاش می‌کنیم متناسب با اصالت، شأن بنا و ضرورت‌های باززنده سازی در احیای بناهای تاریخی با تاکید بر این موضوع که احیا مقدم بر مرمت است، تغییر کاربری‌های انجام شود.»
مدیرعامل صندوق توسعه صنایع‌دستی و فرش دستباف و احیا و بهره‌برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی بیان کرد: «بسیاری از بناهای تاریخی در طول سالیان متمادی توسط علاقه‌مندان به میراث‌فرهنگی و مسئولان ذی‌ربط مرمت شدند، اما بعد از دوره‌ای به دلیل آن‌که صرفا مرمت شدند و احیایی بر روی آن انجام نشده است به این بناها آسیب وارد می‌شود و با یک چرخه معیوب روبرو می‌شویم.»
او افزود: «از سال ۱۳۷۵ در "طرح پردیسان" احیای ابنیه تاریخی و اعطای کاربری متناسب با شأن آن در دستور کار قرار گرفت و در سال ۱۳۸۴این موضوع به صندوق توسعه صنایع‌دستی و فرش دستباف و احیا و بهره‌برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی تفویض شد تا بتواند فرآیند اقتصادی را که چرخه فراموش شده در حوزه بناهای تاریخی بود، مجددا ایجاد کند.»
میرزائی تصریح کرد: «حدود یک میلیون اثر تاریخی داریم که واجد ارزش تاریخی و ثبت ملی هستند. صندوق توسعه صنایع‌دستی و فرش دستباف و احیا و بهره‌برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی با نقشی که دارد، در کنار سازمان اوقاف و امور خیریه می‌تواند به اعطای کاربری متناسب و در شان اثر و تصویب طرح‌های احیا و بهره‌برداری متناسب با نیاز امروز کمک کند تا یک بنا با نگاه به موضوع وقف احیا شود و به چرخه اقتصاد بازگردد.»
مدیرعامل صندوق توسعه صنایع‌دستی و فرش دستباف و احیا و بهره‌برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی افزود: «امیدواریم در شرایط پساکرونا شاهد این باشیم که بسیاری از این بناهای تاریخی بتوانند به مردم خدمات زیادی ارائه دهند ضمن اینکه اهداف و منافعی که ایجاد می‌کنند بتوانند برنامه‌های سازمان اوقاف و امور خیریه را در راستای اهداف پیش‌بینی‌شده عملیاتی کند.»
او تصریح کرد: «صندوق توسعه به استناد بند (ز) ماده (ی) ۱۱۴ قانون برنامه پنج ساله چهارم توسعه کشور موظف شده تا نسبت به تعیین و اعطای کاربری و بهره‌برداری مناسب و خردمندانه از بناهای تاریخی اقدام کند، این موضوع توانسته در طی ۱۵ سالی که صندوق فعالیت کرده است، جریانی را تحت عنوان احیای ابنیه تاریخی ایجاد کند که از نمونه‌های موفق آن می‌توان به کاروانسرای سعدالسلطنه، مجموعه سرای عامری‌ها و... اشاره کرد. تمامی این موارد نشان می‌دهد احیای ابنیه تاریخی علاوه بر اینکه باعث معرفی شاهکارهای بی‌بدیل تاریخی ما می‌شود، زمینه ارائه خدمات را فراهم می‌کند.»
میرزائی تاکید کرد: «اگر همکاری و نگاه ژرف مجموعه سازمان اوقاف و امور خیریه نبود تفاهم‌نامه امروز بعد از سالیان متمادی تحقق پیدا نمی‌کرد.»
مدیرعامل صندوق توسعه صنایع‌دستی و فرش دستباف و احیا و بهره‌برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی گفت: «در مجموعه مصوباتی که هیئت وزیران برای صندوق توسعه داشته است، برخی از ۲۷۳ مجموعه فرهنگی‌تاریخی که با نگاه احیا یا ارائه خدمت به عنوان زیرساخت گردشگری در اختیار این صندوق قرار گرفته بعد از انجام اقدامات مرمتی بر روی تعدادی از آن‌ها متوجه شدیم که سازمان اوقاف و امور خیریه مالک آن بوده یا به صورت مشاعی در وقف بوده که موجب شده یک اثر بلاتکلیف بماند.»
او افزود: «صندوق توسعه، انتفاعی از این موضوع ندارد و قصد دارد با احیای بناهای تاریخی وحدت و همگرایی در حوزه احیا ایجاد کند. اگر بتوانیم تمام بناهای تاریخی را به دلیل ظرفیت‌هایی که دارند، کاربری اعطا کنیم و با توجه به نیازسنجی‌هایی که در حوزه طرح‌های تفصیلی و طرح موضوعی اتفاق می‌افتد، می‌توانیم زمینه اشتغال پایدار را در همه بناهای تاریخی فراهم کنیم.»
میرزائی تصریح کرد: «در سال گذشته با همکاری چهار نهاد بین‌بخشی صندوق توسعه، معاونت روستایی رئیس جمهوری، سازمان دهیاری ها و شهرداری ها و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی این ظرفیت ایجاد شد. در گام اول اشتغال روستایی را هدف‌گذاری کردیم و امروز می‌بینیم روند پیاده‌سازی این موضوع در حال شکل‌گیری است.»
او افزود: «حدود ۲۲ درصد از مجموع واگذاری‌های صندوق توسعه طی دو سال گذشته به بناهای روستایی تعلق پیدا کرده این در حالی است که طی ۱۵ سال گذشته، حداکثر تعداد واگذاری‌ها در بناهای تاریخی حدود ۱۰ درصد یعنی شش بنای تاریخی روستایی بوده است و در دوره جدید حدود ۱۵ بنا به بخش خصوصی با نگاه احیای بناهای تاریخی روستایی با استفاده از همگرا کردن ظرفیت سه نهاد دیگر تحقق پیدا کرد.»
امضای تفاهم‌نامه موجب هم‌افزایی میان وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و سازمان اوقاف و امور خیریه می‌شود
مهدی پندار معاون بهره‌وری اقتصادی موقوفات و بقاع متبرکه سازمان اوقاف و امور خیریه در ادامه گفت: «تا قبل از امضای این تفاهم‌نامه دید هم‌افزایی وجود نداشت. خوشبختانه موضوع مالکیت و بهره‌برداری در ذیل این تفاهم‌نامه حل خواهد شد.»
او افزود: «علاوه بر راه‌اندازی کارگروه مشترک با صندوق توسعه، فعالیت‌های دیگری را نیز ذیل کارگروه مشترکی که با معاونت میراث‌فرهنگی داریم، در حال انجام است تا به امید خدا تمام موضوعات حل شود.»
پندار تصریح کرد: «آنچه که تا به امروز در اداره موقوفات براساس قوانین موجود قبل و بعد از انقلاب داشتیم، روح حاکم بر آن قوانین اجاره‌داری بود. واقعیت این است آنچه از موقوفات در ذهن داریم اجرای نیت است، قبل از اجرای نیت بر اساس قوانین، حفظ عین از اهمیت زیادی برخوردار است.»
معاون بهره‌وری اقتصادی موقوفات و بقاع متبرکه سازمان اوقاف و امور خیریه گفت: « با اجاره‌داری حفظ عین اتفاق نمی‌افتد. بر اساس سیاست‌گذاری که به تازگی با حضور رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه اتفاق افتاده است، از اجاره‌داری به سمت انواع روش‌های مشارکت حرکت می‌کنیم.»
او افزود: «فضاهای میراث‌فرهنگی زیادی در مالکیت و اختیار سازمان اوقاف و امور خیریه قرار دارد، به کارگیری روش‌های جدید مشارکت موجب می شود، احیای این بناها به بهترین نحو ممکن انجام شود و چه بسا بتواند فعالیت‌های اقتصادی در این اماکن، راه را برای اجرای نیت فراهم کند.»
پندار تصریح کرد: «به امیدخدا با تفاهم‌نامه‌ای که امروز به امضا رسید بتوانیم بناهای تاریخی موقوفه را احیا کنیم و از دانش فنی صندوق توسعه صنایع‌دستی و فرش دستباف و احیا و بهره‌برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی به بهترین نحو ممکن استفاده کنیم و از حضور سرمایه گذاران خوشنام بهره ببریم.»
احیا و مرمت ابنیه و بافت‌های تاریخی تحت اختیار سازمان و اوقاف، همکاری فیمابین در راستای ایجاد شرکت و موسسات مشترک و ترویج فرهنگ وقف و بهره‌وری حداکثری موقوفات با ارزش تاریخی از اهداف تفاهم‌نامه همکاری‌های مشترک فیمابین صندوق توسعه صنایع دستی و فرش دستباف و احیا و بهره‌برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی و سازمان اوقاف و امور خیریه کشور هستند.