شعار سال جهش تولید
شعار سال جهش تولید
جستجو

استان : چهار محال و بختیاری

  • معرفی استان
  • معرفی جاذبه های تاریخی-فرهنگی
  • معرفی جاذبه های طبیعی
  • آداب و رسوم
  • مشاهیر
  • صنایع دستی
  • سوغات
  • خدمات گردشگری

معرفی استان :


استان چهار محال و بختیاری با وسعتی معادل 16/533 کیلومتر مربع به عنوان بیست و ششمین استان و از نظر مساحت از شمال و شرق به استان اصفهان، از شمال غربی به استان لرستان، از غرب به استان خوزستان و از جنوب به استان کهگیلویه و بویر احمد محدود می شود.
این استان به 6 شهرستان: شهرکرد ( مرکز استان)، اردل، بروجن، فارسان، کوهرنگ و لردگان، 17 بخش، 26 شهر و 39 دهستان تقسیم شده است.
ارتفاع شهركرد (مركز استان) از سطح دريا به 2060 متر مي‌رسد كه تقريباً كمترين ارتفاع را در مدار جغرافيايي خود در اين قسمت داراست، هر چه به طرف شرق منطقه حركت كنيم ارتفاع منطقه كاهش مي‌يابد. سرزمین بختیاری دیاری که بر سلسله جبال های رفیع، دره های تنگ و گاه دشت های مرتفع با رودخانه های پر آب و جنگلهای بلوط و چنار و مراتع غنی رشته کوه زاگرس منطقه ی بی نظیری را برای مسافران این دیار ایجاد کرده است. بلند ترین نقطه آن قله زرد کوه و پست ترین نقطه آن ارمند می باشد. کوههای بلندی چون زردکوه، بزکوه، سبز کوه، منگشت و سالدارون و دشت های محدودی چون سالار، فرادنبه، کیار، لردگان و... آرامش و متانت این مردمان اصیل ایرانی را به تصویر می کشاند. رودهایی چون زاینده رود و کارون و بارش های فراوان، محیطی مناسب برای رویش گونه های متنوع گیاهی اعم از وحشی، طبی و انواع درختان و مراتع حاصلخیز را فراهم می سازند. در زمستان نیز با ریزش برف در مناطق مرتفع علاقه مندان به ورزش اسکی را به سوی خود می کشاند.
استان چهارمحال وبختیاری از دو بخش:
  • چهار محال( محال های لار، کیار، میزدج و گندمان)
  • بختیاری( محل سکونت ایل بختیاری که از چهار لنگ و هفت لنگ تشکیل شده است.)
استان چهارمحال و بختياری با توجه به پيوند ديرينه‎اش با استان لرستان در بر گيرنده يكی از كهن ترين آثار تمدن كهن ايرانی است. حفظ و به كار بستن فرهنگ كهن اين خطه از جمله ويژگی های اين سرزمين بوده كه تا به امروز نيز تدوام يافته است. از جمله حاكمان اين منطقه می‎توان از شخصی به نام « فرامرز» كه مذهب زرتشتی داشته و در اواخر دوره ساسانی مي زيسته نام برد كه بختياری ها نيز در معتقدات خود به عهد فرامرز گبر اشاره ها دارند. در اوايل تسلط خلفای عباسی دو برادر در سرزمين لرستان كه به دو شعبه ی لر كوچک (لرستان فعلی ) و لر بزرگ ( بختياری و كهگيلويه و بوير احمد ) تقسيم می شد، حكومت داشتند. حكومت سرزمين لر بزرگ با « بدر » بود تا اين كه بعدها اتابكان فضلوئيه قريب به سيصد سال بر بختياری هاحكومت كردند. در زمان يكی از اتابكان فضلوئيه ( اتابک تكله)، مغولان بر بختياری و كوه های آن دست يافتند، اما اين پيروزی دوام چندانی نداشت. پس از دودمان تاجمير شخصی به نام ميرجهانگيرخان به حكومت بختياری ها منصوب شد. در زمان همين شخص تونل معروف به " كاركنان " يا " شاه عباس "در نزديكی محل تونل فعلی كوهرنگ حفر شد كه به دلايل نامعلومی عمليات حفاری آن ناتمام ماند. پس از فوت مير جهانگيرخان برادر وی « مير خليل خان » از رياست طايفه آستريک خلع شد و طوايف بختياری و تعدادی از تيره ها در حيطه اقتدار محمد تقی خان چهار لنگ باقی ماندند. طوايف هفت لنگ نيز به رياست دو دسته خوانين « دوركی » و « بختياروند » از طوايف عمده هفت لنگ، گردن نهادند. از اواسط پادشاهی قاجار، حسينقلی خان ( رئيس طايفه دوركی ) با شكست قطعی خوانين بختياروند ( بهداروند )، همه طوايف هفت لنگ را متحد ساخته و خود را « ايلخان » و برادرانش را « ايل بيگی » ناميد و رياست ايل هفت لنگ و اداره امور كل منطقه بختياری را به عهده گرفت. رياست اين طايفه تا همين اواخر در بازمانده گان اين دودمان موروثی بود.
زبان بختیاری یکی از اصیل ترین زبان های فارسی است زیرا به خاطر موقعیت خاص جغرافیایی پای بیگانگان کمتر به این منطقه رسیده و از اختلاط با دیگر زبان ها در امان مانده است.لهجه فارسی ایل که کمتر لغت بیگانه دارد خود معرف این مطلب است و نزدیکی لهجه شیرین بختیاری با زبان پهلوی به قدری زیاد است که زبان شناسان آن دو را از هم جدا نمی دانند و به یقین گویش بختیاری از زبان پهلوی به جای مانده است. زبان این استان عموماً لری است اما به مقتضای مهاجرت ها زبان ترکی و ارمنی در بعضی از روستاها رایج است همچنین در مرکز استان(شهر کرد) و بروجن و شهرهای کوچک استان فارسی لری جای خود را با فارسی بدون لهجه عوض کرده است.

معرفی جاذبه های تاریخی-فرهنگی :


قلعه دزک:

در جنوب شرقی روستای دزک قرار داشته ودردو طبقه و به صورت باشکوهی ساخته شده است.

قلعه شلمزار:

در شلمزار و در کنار باقی مانده این بنا از آثار دوره قاجار است که توسط خوانین بختیاری احداث شده است.

قلعه اسعدیه چلیچه:

چلیچه یکی از روستاهای بزرگ میزدج است که در 30 کیلومتری جنوب شرقی شهرکرد واقع شده است.


قلعه جونقان:

جونقان یا جونقون شهر کوچکی است در 38 کیلومتری شهرکرد که مقر سکونت خوانین بختیاری بود . علی قلی خان سردار اسعد در سال 1318 ه.ق – قلعه یا کاخی در این محل برای سکونت خود ساخت.

قلعه چالشتر:

چالشتر در 10 کیلومتری شهرکرد سالها قبل از این که شهر کرد اعتبار یابد واقع شده و مرکز حکومت نشین چهارمحال بود همچنین در این محل قلعه ای وجود داشت که متعلق به خدارحیم خان بختیاری بود.

قلعه تک:

این قلعه در حوالی کوه جهان بین و برفراز روستای تک قرار دارد.

قلعه خدا رحیم خان:

این قلعه در سال 1323در چالشتر ساخته شده است.

قلعه یوسف خان:

این قلعه در روستای شمس آباد در 20 کیلومتری شهر کرد قرار دارد و قدمت آن 100 سال است.

بردگوری ها (سنگ گبری ها):

قدیمی ترین آثارسنگی استان می باشند، که به دوره ی مادها تا پایان دوره ی ساسانیان تعلق دارد . در دین زرتشت به علت اعتقاد به مقدس بودن خاک از دفن کردن اجساد خودداری نموده و آنها را در محفظه های از سنگ که استودان ( استخواندان ) نامیده می شدندو در اصطلاح بختیاری به آنها بردگوری "سنگ گبری" اطلاق می شده قرار می دادند. در خطه بختیاری در دل صخره ها و یا سنگهای عظیم فضاهایی با متوسط طول 30/3 و ارتفاع 20/1 متر ایجاد می کردند که دارای ریچهای مربع شکل و گاهی دارای در سنگی بوده اند این آثار به گونه ای تکی و یا چند تایی حفر گردیده که بیانگر فرهنگ تدفین در طول بیش از 1500 سال در منطقه و نفوذ مذهب زرتشت و پیروان آن در این خطه هستند.

شیر سنگی:

بختیاری ها برای پاسداشت جنگاوران و دلاوران خود بر روی قبر آنان مجسمه ای تراشیده از سنگ و به شكل شیر با نقوشی از اسب و شمشیر قرار می دادند، این نقوش هر كدام معنا و مفهوم خاص خود را دارند. شیر سنگی بر روی قبور دلاوران و جوانان بختیاری یادآور تاریخ پرحادثه و فراز و نشیب گذشته هر ایل است که قدیمی ترین شیر سنگی موجود در استان مربوط به دوره صفوی است.

کتیبه بکان:

دردوره قاجار درسال1326 ه.ق دراثرشیوع بیماری وبا خوانین بختیاری به دره ای مرتفع بنام بکان درنزدیکی جونقان پناه برده و کتیبه ای که بیانگر شیوع وبا از اصفهان به چهارمحال بوده نگاشتند.

نقوش برجسته شیرنو:

نقش 3 پیکر انسانی(نقش حاکم بانیزه نشسته بروی چهارپایه و 2 زیر)دردره شیرینو(شیرین آب)به فاصله 3 کیلومتری روستای موری از توابع بازفت شهرستان کوهرنگ متعلق به دوره الیماییان.

کتیبه های سنگی رخ:

متن کتیبه بر دامنه شمالی گردنه رخ که راه باستانی اصفهان-خوزستان از این مکان می گذشت حک گردیده که قصد شاه عباس دوم صفوی جهت اتصال سرچشمه کارون به سرچشمه زاینده رود با شکافتن کوه کارکنان در کوهرنگ درسال 1062 ه.ق را عنوان می کند.

کتیبه های مشروطیت:

این کتیبه از دو قسمت مجزا تشکیل شده ولی متن آنها بهم پیوسته است کتیبه بدستور سردار ظفر بختیاری در محل تفرجگاه پیر غار روستای ده چشمه شهرستان فارسان به فاصله 40 کیلومتری شهرکرد ساخته شده است متن آن مجملی از واقعه مشروطیت و نقش سرداران و سواران بختیاری در آن واقعه ملی است کتیبه اول این گونه شروع می شود: حاجی خسرو خان سردار ظفر که در سنه 1324 آزادی خواهان ایرانی از مقام سلطنت تقاضای مشروطه نمودندمظفرالدین قاجار طاب اله ثراه حکم مشروطیت را دست خط و بعد از اندک زمانی به رحمت ایزدی پیوست. کتیبه دوم اینگونه ادامه می یابد: در طهران پس از جنگ زیاد داخل شهر شدند، محمد علی شاه در شمیران بودند همین قدر که تهران اشغال گردید به سفارت روس پناهنده شد.


امامزاده محمداکبر:

بنای امامزاده شامل سردری بلند، جلوخانی وسیع، دهلیزی با غرفه های متعدد، مسجدی با شبستان ستوندار از سنگ تراشیده شده و سقف آجری است. این امام زاده در روستای دستگرد در جنوب شرقی شهر کرد واقع شده که ساختمان اولیه امام زاده به دوران ایلخانیان برمی گردد.

امام زاده حلیمه و حکیمه خاتون:

شاید جزو مجموعه های اتابکان فارس باشد که در اثر مرور زمان و حوادث مختلف از بین رفته و در دوره های دیگر تغییراتی بر روی آن ایجاد شده است. ساختمان فعلی در شهرکرد و به زمان قاجار و پهلوی برمی گردد.

امام زاده بابا پیراحمد:

پسر سید بهاالدین محمد است، در قریه چم جنگکل در نزدیکی سامان قرار دارد. ساختمان این امام زاده در دوره قاجاریه ساخته شده است.

امامزاده شیخ شبان (سید بهاء الدین محمد):

در منطقه کوهستانی شهرکرد است که در تابستان آب و هوای بسیار مناسبی دارد و یک مرکز زیارتی – سیاحتی مهم محسوب می شود، بنای امام زاده در عصر صفویه ساخته شده است.

امام زاده حمزه علی:

در روستای شهر بلداجی در 35 کیلومتری بروجن در بالای تپه ای مرتفع قرار گرفته و در اطراف آن دشتی وسیع دامن گسترده است. بنای این امام زاده به دوره صفویه برمی گردد.

مسجد اتابکان:

از بناهای دوران اتابکان لرستان است که در سال 605 هجری ساخته شده است. جنس بنا از خشت است و در سال 1351 به شماره 929 جزو آثار ملی به ثبت رسید.

مسجد خان جامع:

این مسجددر سال 1270 ه.ق ساخته شده که از نظر معماری و وسعت کاملترین و بزرگترین مسجد تاریخی استان محسوب می شود.

مسجد جامع شهرک:

در 6 کیلومتری جنوب شرقی فرخ شهر و شرق شهرکرد واقع شده است.این روستا در نزدیکی خرابه های شهر سرخ بارز قرار دارد و تاریخ تأسیس آن رابه دیالمه و خوارزمشاهیان نسبت می دهند.

مسجد جامع کیان:

در 3 کیلومتری شهرکرد است که به مسجد محب نیز معروف است و در دوران صفویه ساخته شده و در زمان افشاریه توسط یکی از سرداران نادرشاه به نام محب علی بیک مرمت اساسی شده است.

مسجد جامع فرخ شهر:

در جنوب میدان جدید الاحداث مرکز فرخ شهر قرار داشت و قدیمی ترین و بزرگترین مسجد شهر بود. بیشترین بخش بنا مربوط به دوران صفویه بوده و در دوره های زندیه و قاجاریه ساخته و تکمیل شده است.

مسجد جامع هرچگان:

مسجد تاریخی روستای هرچگان در زمان فتحعلی شاه قاجار ساخته شده و در روستایی به همین نام در 23 کیلومتری شهر کرد قراردارد.

حمام بلداجی:

در خیابان امام خمینی شهر بلداجی واقع شده که در دوره قاجار ساخته شده است.

حمام خان:

متصل به مسجدخان و در ضلع شمالی خیابان ملت شهرکرد قرار دارد.این حمام در سال 1270 ه.ق ساخته شده است.

حمام مکتب خانه:

در خیابان کاشانی شهر بروجن قرار دارد و در اواسط دوره قاجاریه ساخته شده است.

حمام پرهیزگار:

در خیابان ولیعصر شمالی شهرکرد واقع و بصورت دوقلو در سال 1326 ساخته شده است.

حمام دشت پاگرد:

حمامی کوچک در روستای دشت پاگرد فلارد شهرستان لردگان در دوره قاجار ساخته شده است.

حمامین سادات و یخچال فرخ شهر:

به صورت دو قلو در عمق دو و نیم متری در عصر صفویه ساخته شده اند.

پل زمان خان:

در 7 کیلومتری شهر سامان و 27 کیلومتری شهرکرد، بر روی زاینده رود ساخته شده است که متعلق به دوران صفویه می باشد.

پل مصلی بروجن:

درفاصله 63 کیلومتری شهرکرد قرار دارد و شامل یک دهانه طاق است که در سال 1319 ساخته شده است.

پل بهشت آباد:

از نوع سنگی است و در فاصله 6 کیلومتری شهر اردل بر روی رودخانه بهشت آباد قراردارد، این پل در دوره قاجار ساخته شده است.

پل خراجی:

پل روستای خراجی در مسیر عبور کاروان از تنگه خراجی بوده که راه ارتباطی روستا از روی رودخانه کیار است.این پل از آثار دوره قاجار می باشد.

پل کنرک:

به فاصله 25 کیلومرتی شهر بروجن قرار دارد که از آثار دوره قاجار و بر روی رودخانه فصلی کنارک واقع است.

پل کره بس:

حد فاصل شهر بروجن و لردگان بر روی رودخانه کره بس ساخته شده است و از آثار دوره قاجار و پهلوی اول است.

خان اوی:

مجموعه طاق های سنگی جونقان که به خان اوی به معنی کاروان سرای آبی معروف بوده که در گویش ترکی محلی خان اوی به معنی خانه خان است ،این کاروانسرا در فاصله ی 8 کیلومتری جنوب جونقان و در ابتدای تنگه ی درکش ورکش (مسیر شهرکرد – اردل) با شیوه ای خارق العاده به صورت خشکه چین و با استفاده از روش نخ کشی به شکل گهواره ای باز با نمای هلالی ساخته شده و از اهمیت خاصی برخوردار است. این طاقهای قوسی تا عمق 7 متر ارتفاع دو و نیم متر و عرض سه متر ساخته شده که طی قرون متمادی در برابر زلزله های فراوان و سایر عوامل طبیعی تخریب گر مقاومت نموده است. این اثر در مدخل راه باستانی تنگه ی درکش ورکش به عنوان کاروانسرا-پاسگاه-راهدارخانه جاده ای مورد استفاده قرار می گرفته. قدمت این بنا از زمان ساسانی تا ایلخانی بوده است.

کاروان سرای شلیل:

این کاروانسرا که ابتدا در مسیر جاده خوزستان و در نزدیکی پل شلیل و پل مروارید ساخته شده است، در دوره پهلوی اول مورد بازسازی قرار گرفت، مصالح بکار رفته در آن سنگ لاشه - سنگ تراش با سقفی مسطح است. در دوره پهلوی اول و پس از کشتار سربازان دولتی اعزامی به خوزستان بدست عشایر بختیاری از این بنا بعنوان پاسگاه انتظامی عشایری نیز استفاده می شده است.

موزه تاريخ طبيعي بروجن:

موزه تاريخ طبيعي بروجن كه آن را مي توان يک كارگاه آموزشي نيز دانست، باتوجه به دارا بودن فضاي مكفی دركنار ارائه خدمات متفاوت به دستگاه هاي مختلف ديگر فرهنگي – هنري نظير سازمان ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي، جهت تشكيل كلاس هاي آموزشي هنرهاي سنتي، در فصول مختلف به عنوان محلي جهت برگزاري كلاس هاي هنري در قالب كانون هاي فرهنگي – هنري زير مجموعه سازمان دانش آموزي اين شهرستان نيز مورد توجه و عنايت بوده و به اين ترتيب مي توان آن را يک محور فرهنگي جهت دهنده علمي هنري نيز محسوب نمود. موزه تاريخ طبيعي بروجن با در برداشتن ده ها نمونه تاكسي درمي شده از انواع جانداران، سنگواره ها، برگ ها و دانه هاي گياهان و ارائه شواهد زيست محيطي مرتبط بامنطقه زاگرس مياني، بوم زيست هاي ايراني –توراني و برخي ديگر از مناطق جهان، اين امكان را فراهم كرده تا افراد علاقه مندي كه به دليل تنوع و پراكندگي اين نمونه ها در طبيعت امكان ديدار از آنها را در مناطق بومي خود ندارند، بتوانند با ساعتي ديدار از اين فضا، بسياري از آگاهي هاي مربوط به آنها را كه در واقع آن را مي توان به نوعي زمينه تكامل ايمان به خالق هستي است به دست آورند . ديداركنندگان از اين موزه در حال حاضر سه بخش مجزا را دراين فضا مي توانند نظاره گر باشند:
  • بخش مرجع و سنگ واره ها:

    در برگيرنده انواع سنگواره هاي گياهي و جانوري و نيز ارائه كننده نشريات مرتبط با تاريخ طبيعي زمين .
  • بخش جانوري:

    در برگيرنده انواع نمونه هاي تاكسي درمي شده پرندگان، خزندگان و سم پايان مربوط به حيات وحش استان، ايران و جهان
  • بخش آناتومي و آغازينه ها:

    در برگيرنده نمونه هاي مختلف جنين انواع دوزيستان، پستانداران.

موزه مردم شناسی:

در سال 1380 در محل طبقه همکف قلعه ستوده چالشتر راه اندازی شد و در این موزه اشیا ء و لوازم سنتی منطقه به نمایش در آمده است.

موزه آثار سنگی:

در سال 1379 در حیاط قلعه ستوده این موزه راه اندازی شد. در این موزه انواع سنگ های بکار رفته در صنایع مختلف عرضه شده است.

موزه کار و زندگی:

این موزه در سال 1383 افتتاح شد و در آن اشیاء مردم شناسی عرضه شده است.

موزه شهدا:

در سال 1379 در ساختمانی که در دوران دفاع مقدس بعنوان معراج شهدا بود افتتاح شد و در این محل آثار 8 سال دفاع مقدس ارائه شده است.

گنجینه آموزش و پرورش:

این موزه در شهر کرد واقع شده و آثار مربوط به تعلیم و تربیت از دوره قاجار تا عصر حاضر را به نمایش می گذارد.

گنجینه بنیاد ایرانشناسی:

در این موزه بخشی از توانمندی ها و قابلیت های اجتماعی، فرهنگی و تاریخی استان در معرض دید علاقمندان است.

موزه باستان شناسی:

این موزه در سال 1383 افتتاح شد که شامل اشیای پیش از تاریخ، دوران تاریخی و دوران اسلامی می باشد همچنین این موزه دارای، نگارخانه و کتابخانه بوده و بخشی هم به ارائه مهر و سکه های دوران مختلف اختصاص یافته است.

معرفی جاذبه های طبیعی :


چشمه دیمه:

چشمه دیمه در منطقه کوهرنگ در مجاورت روستایی به همین نام که اهالی آنرا به کیکاووس از قهرمانان شاهنامه نسبت می دهند، قرار دارد این چشمه سر چشمه ی اصلی زاینده رود قبل از ایجاد تونل های کوهرنگ در 12 کیلو متری چلگرد در مجاورت روستای دیمه واقع شده و تا مرکز استان 85 کیلومتر فاصله دارد آب این چشمه از گوارا ترین آبهای جهان است و خواص درمانی نیز دارد، از جمله جلوگیری از پوسیدگی دندان و درمان سنگ کلیه. مناظر زیبا و چشمگیر و فضاسازی اطراف چشمه، این مکان را در ردیف زیباترین گردشگاههای شهرستان کوهرنگ قرار داده است.


چشمه کوهرنگ:

سر چشمه کوهرنگ با جریان آب بسیار زیاد از دامنه های زردكوه سرچشمه می گیرد و پس از گذر از پیچ و خم های فراوان به دریاچه سد كوهرنگ می ریزد و از تونل اول كوهرنگ وارد زاینده رود می شود همچنین مناظر بسیار زیبای طبیعی اطراف چشمه و حضور عشایر در منطقه، زیبایی آنرا دو چندان كرده است.


چشمه برم:

جوشش چشمه های مصفای برم در مرکز شهر لردگان گردشگاهی با همین نام را به وجود آورده است . این چشمه علاوه بر تامین آب کشاورزی یکی از سر شاخه های کارون به حساب می آید و چشم انداز زیبایی را برای شهر لردگان به وجود آورده است.


چشمه مولا و سرداب:

چشمه مولا و چشمه سرداب با فاصله نسبتا نزدیک به هم، به ترتیب در مجاورت روستای آلیكوه و رستم آباد از توابع شهرستان اردل، از چشم اندازها و مناظر بسیار زیبایی برخوردارند و هر روز به ویژه روزهای تعطیل پذیرای صدها گردشگر و مسافر از نقاط مختلف هستند. فاصله این نقاط تا شهركرد حدود 120 كیلومتر می باشد.

چشمه سیاسرد:

چشمه سیاسرد در 5 كیلومتری شهر بروجن قرار گرفته، هوای خنک و مطبوع و درختان زیبا و كهنسال اطراف این چشمه مكانی بسیار زیبا برای تفرج و استراحت ساكنین شهر بروجن و سایر گردشگران به وجود آورده است، به طوری كه همه روزه و به ویژه در روزهای تعطیل، این مكان شاهد گشت و گذار تعداد زیادی از مسافران و گردشگران می باشد.

تـالاب چـغاخـور:

با مساحتی بیش از 2300 هكتار در دامنه ارتفاعات برآفتاب و كلار همچون نگینی می درخشد و هر ساله پذیرای انواع پرندگان مهاجر و بومی شامل انواع مرغابی، حواصیل، لک لک سفید، خروس كولی و آبزیانی چون ماهی كپور و نوعی از ماهیان گورخری است. هوای مطبوع و چشم انداز های زیبایی كه در این مكان قرار دارد ان را در ردیف یكی از مهم ترین كانون های سیاحتی استان قرار داده است. این تالاب در مسیر شهركرد – ایذه (استان خوزستان) واقع شده و با شهركرد 60 كیلومتر فاصله دارد.


تالاب سولقان:

این تالاب زیبا و با شکوه در 70 کیلومتری شهرکرد در مسیر شهرکرد به ایذه قرار گرفته و دارای اکو سیستمهای زیبایی است. حضور عشایر، مهاجرت و زیست پرندگان مهاجر و رویش گلهای رنگارنگ در برخی فصول سال زیبایی این مکان را چند برابر کرده است.


تالاب گندمان:

تالاب گندمان به عنوان یكی از آبگیرهای حوزه آبریز آق بلاغ با فاصله‌ای نه‌ چندان دور از تالاب چغاخور قرار گرفته است، به طوری كه بخشی از خورجی تالاب چغاخور به این تالاب سرآزیر می‌شود. پوشش دایمی آب این تالاب در حدود 700 هكتار است. اطراف آن نیز همچون تالاب چغاخور پوشیده از مرغزاری زیباست كه معمولاً به عنوان مرتع غنی برای چرا احشام استفاده می‌شود. چشمه‌های اطراف تالاب علاوه بر آنكه مكان مناسبی برای گذران اوغات فراغت به شمار می‌آیند، آب تالاب را نیز تامین می‌كنند. از انواع پرندگان دایمی و مهاجری كه در تالاب شناسایی شده‌اند می توان به انواع مرغابی‌ها، كوكر و آنقوت اشاره كرد.از امكانات ویژه تفریحی و ورزشی اطراف تالاب، پرورش و نگهداری اسب و همچنین سواركاری در مرغزار پیرامون تالاب است سنت پرورش اسب از زمانهای بسیار دور در این منطقه، بخصوص در بین قبایل بختیاری معمول بوده که نژاد ویژه‌ای را نیز به وجود آورده است، كه آمیزه‌ای از نژاد بومی و عربی می‌باشد.

تالاب سولگان (سوله جان):

این تالاب بیش از هشت کیلومتر مربع مساحت دارد. از انواع پرندگانی که در این تالاب مورد شناسایی قرار گرفته اند می توان به چنگر، یوزگنبی، قورقور و قزل غاز اشاره کرد.

تالاب دهنو:

در ناحیه بهشت آباد (صرف نظر از چند منطقه ماندآبی – فصلی) تنها تالاب عمده بنام تالاب دهنو وجود دارد. گفتنی است این تالاب (سرآب) به علت نزدیکی به شهرهای بروجن، گندمان، شهرکرد و بلداجی و امکانات دسترسی مناسب، بسیار مورد توجه قرار دارد.

غار یخی چما:

در فاصله 25 كیلومتری چلگرد در نزدیكی روستای شیخ علیخان، یكی از نادرترین و اعجاب انگیزترین غارهای منطقه به نام غار یخی چما با قندیل های فراوان یخی واقع شده است. در زیر یخ های این غار، چشمه ای با آب سرد در جریان است كه نهایتا به سد كوهرنگ می ریزد. قرار گرفتن در دره های عمیق و انباشت حجم برف های چندین ساله در این مكان سبب شده قندیل های یخ و توده های عظیم برف در تمام فصول سال باقی بمانند.


پیر غار:

در جنوب روستای ده چشمه به فاصله ی 6 کیلو متری فارسان و 38 کیلومتری جنوب غربی شهرکرد گردشگاهی به غایت مصفا و مفرح آرمیده است. بر روی قسمتی از این تپه سنگی و مشرف به این گردشگاه سه کتیبه به خط نستعلیق به دستور خسرو خان سردار ظفر بختیاری حک شده است از مجموعه عوامل دیدنی گردشگاه می توان به کتیبه های ارزشمند تاریخی، چشمه ی پر آب، سایه سار درختان، آبشار زیبا و بلند ان اشاره کرد.


غار سراب:

در 56 كیلومتری جنوب غربی شهركرد و حدود 7 كیلومتری شهر باباحیدر در مسیر دره ای زیبا، در مجاورت روستای امیدآباد قرار گرفته است. این غار شگفت انگیز دو دهانه دارد و به دلیل وجود موانع طبیعی بیش از 600 متر از آن قابل دسترسی نیست.گفتنی است از یكی از دهانه های غار، آبی خروشان و خنک بیرون می آید. ارتفاع سقف غار در بعضی از نقاط به 15 متر می رسد همچنین در دالان طویل غار قندیل های آهكی زیبا به وفور دیده می شود.


آبشار دره عشق:

آبشار دره عشق در منطقه مشایخ شهرستان اردل مجاور روستای دره عشق و در 130 کیلو متری شهرکرد قرار دارد این آبشار با سرعت زیاد از دل کوه بیرون می جهد و یکصد متر ارتفاع دارد، در کنار این آبشار رود کارون به آرامی جریان دارد و در ترکیب با انارستان و شالیزارهای روستای دره عشق و دورک اناری فضای شگفت انگیزی را بوجود آورده است.


آبشار آتشگاه:

این آبشار در یكصد و نود كیلومتری شهركرد و چهل كیلومتری شهر لردگان بعد از روستای میلاس و سردشت در دره ای روح افزا و دلگشا به طول دو كیلومتر در بالادست روستای كوچک آتشگاه قرار گرفته است روستای آتشگاه که خاطرات سرداران ایلامی را به یاد می آورد دره ای تنگ و زیبا با خصوصیات بکر و طبیعی است، در میان دره نهر خروشانی جاری است و سنگهای آهکی، گچی و درختان کهن سال گردو چنار، بلوط، زبان گنجشک پیرامون آنرا فرا گرفته مسیر این آبشار از سرچشمه تا اتصال به رود خانه خرسان و فضای سرسبز و بی نظیری از انواع درختان و گیاهان جنگلی فرا گرفته است. شیب زیاد و پستی و بلندی های دره بطول 3 کیلو متر، آبشار های متعدد كوچک و بزرگی را ایجاد كرده که در فاصله 200 متری آن نیز 2 آبشار بزرگ خود نمایی می کنند.


آبشار دره عشق:

با ارتفاع بیش از 100 متر از دل کوه با سرعت زیادی بیرون می جهدو منظره بدیعی پدید می آورد. نه ازقله، نه از میان کوه، بلکه از دل کوه چون چاه می جهد و دوم آنکه ارتفاع بسیار بلندی دارد و در سرتاسر ایران کم نظیر و شاید بی نظیر است. درختان بلوط و در بین دو روستای دره عشق و دورک شاهپوری معروف به دورک اناری قرار دارد که هر دو دارای انارستان های بزرگ و مزارع شالیزاری را فراهم می آورند که می توانند بیننده را به خود مشغول دارند.

آبشاری کردی سبزکوه:

از مجموعه زیبای سبز کوه قرار دارد و مسیر آن از طریق کره بست و پل خداآفرین است. ارتفاع آن بسیار بلند و منظره آن بسیار دیدنی و جالب است.

حاشیه رودخانه کارون:

بیشتر مساحت استان چهار محال و بختیاری را سر چشمه های کارون تشکیل می دهند که از اتصال سر شاخه های فرعی و اصلی مانند آبهای کوهرنگ، بازفت ،کیار ،ونک و رودخانه های مار بره ،خرسان، آقبلاق، سولگان و سمیرم به وجود آمده و از مرکز تا جنوب و غرب منطقه را در بر می گیرد.




حاشیه رودخانه زاینده رود:

تمامی مسیر حاشیه زاینده رود از سامان تا قراقوش (نزدیک سد زاینده رود) دارای مناظر زیبا و چشم نواز است.این مسیر بدلیل وجود مجموعه های تفریحی در محل پل زمان خان شرایط اقلیمی مناسب و دسترسی نزدیک به مرکز استان و شهرهای استان اصفهان همیشه مورد توجه گردشگران بوده است در انتهای این مسیر سد و دریاچه زاینده رود وجود دارد که به نوبه خود زیباست در این مسیر زاینده رود هنوز از مناطق صنعتی عبور نکرده و رنگ آبی و تمییز آب همراه با هوای مطبوع و باغات سرسبز اطراف آن بسیار دلپذیر است.




دشت لاله های واژگون:

این دشت زیر پوششی رنگارنگ از لاله های سرخ رنگ و واژگون، در 12 کیلو متری چلگرد و در نزدیکی روستای بنواستکی کوهرنگ آرمیده است. هوای لطیف، سبک و پاک دشت و پوشش گیاهی بسیار غنی و ارزشمند آن چشم دل هر بیننده ای را می نوازد.




پیست اسکی چلگرد:

این پیست یکی از شناخته شده ترین پیست های اسکی واقع در زاگرس است. این پیست در شهر چلگرد در مجاورت تونل اول کوهرنگ در قسمت شرقی کوه کارکنان قرار گرفته است و طول آن حدود 800 متر با شیب 20% می باشد. این پیست دارای سه محوطه ی تفکیک شده جهت خانواده، آقایان و خانمها بوده و به دلیل طولانی بودن فصل سرما و آرامش اکثر روز ها در تمام فصل زمستان قابل استفاده است.








آداب و رسوم :


لباس مردان دو نوع است:

1 لباس کار، شکار و سواری 2 لباس رسمی

لباس کار:

شلوار گشاد که عموماً به رنگ سیاه است و شالی روی آن بسته می شود و پیراهن دارای یقه که دکمه های آن از روی شانه به طرف سینه بسته می شود و آستین های گشاد دارد.
چوقا که مانند شنلی بر روی لباس پوشیده می شود توسط زنان از پشم گوسفند بافته می شود.
پاپوش مردان گیوه ای مخصوص بوده که اکنون کفشهای لاستیکی و چرمی جای آن را گرفته است.

لباس رسمی:

مانند لباس عادی است ولی به جای چوقا، عبا می پوشند.

لباس زنان

شلوار پرچین و بلندی است که شبیه دامن استو تا روی پا و پنجه می رسد. میزان پارچه ای که استفاده می کنند 11 تا 16 متر است و به همین شکل چند شلوار نازک زیر آن می پوشند که دامن رویی از مخمل یا پارچه گران قیمت تهیه می شود. روی این شلوار پیراهن بلند و گشادی می پوشند، روی پیراهن هم نیم تنه ای به نام " یل" می پوشند و روی سر خود کلاهک زیبایی به نام لچک یا کلاقچه می گذارند. روی لچک روسری طویلی به طول 3 تا 5/3 متر به نام مینت است که با سنجاق به لچک آویزان می شود. کفش نیز همان گیوه است.


غذاها و نان های محلی و سنتی (مثل فتیر (پتیر) ، کاکولی ) از مهمترین جاذبه های این خطه به شمار می روند . تقریباً همه انواع خوراک ها در این استان تهیه و طبخ می شود. ولی متداول ترین غذا کباب بختیاری است. کباب بختیاری از فیله گوسفند، سینه مرغ، فلفل دلمه ای، پیاز، روغن زیتون، پودر سیر و زعفران درست می شود.



بازى‌هاى چهارمحال و بختيارى عبارتند از:آب نخور تو، آبجى گلبهار، آزادي، آهاى بره را دزديدن، استاد را مگير شاگرد را بگير، استا مرا زد، الختر، الخترو، الک دولک، الله‌داد، بابا شيطوني، بابا هيزم‌کش، بزن بزن، بکش ‌بکش، بنفشه، پرستن، پشتک‌بازي، تالون خراب، تپ‌چو، ترکه‌بازي، تقلا، توپى چوبي، تيراندازي، تير و کمان، تير و نشانه، جست و خيزک، جفت و خيزک، چاله‌چاله‌اي، چرخم چلنگ، چقه، چنگ و چاله، چوب‌بازي، چوب تل، چوب معده، چوپان داش، چوچلي، حلال و حرام
مجموعه ايل بختياري همراه با سنن و شيوه‌هاي خاص زندگي، به تنهايي يكي از جاذبه‌هاي بي‌نظير و چشم گير اين منطقه است. زندگي ايلي با الگوي سكونت و آداب و رسوم ويژه، مورد علاقه سياحان و ديدار كنندگان داخلي و خارجي است. اين جاذبه علاوه بر آن‌كه ديدار كنندگان عادي را به سوي خود جلب مي‌كند، مي‌تواند مورد توجه دانشجويان و دانش پژوهان علوم اجتماعي و انساني نیز قرار گيرد. يكي از ديدني‌هاي جالب توجه استان چهارمحال و بختياري كوچ ايل بختياري است. اگر چه در دهه‌هاي آغازين قرن حاضر گروههاي كثير ايل بختياري نيز همانند ساير ايلات و عشاير ايران تخته قاپو (يكجانشين) شدند، اما هنوز هم بخشي از ايل، كوچ رو و متحرک است. كوچ روهای بختياري، زمستان را در دشت‌هاي شرق خوزستان و تابستان را در بخشهاي غربي منطقه چهارمحال و بختياري به سر مي‌برند.

مشاهیر :


صنایع دستی :


قالی بافی:

در میان عشایر بختیاری قالی بافی از اهمیت زیادی برخوردار است. برخی از زنان نوعی قالی به نام بی بی باف می بافند که از کیفیت بالایی برخوردار است. طرح و چشم انداز آن به لچک و ترنج معروف است. هم اکنون نوعی قالیچه با کرک های بلند و پرزدار از نوع پست به نام خرسک بافته می شود. اکثر قالی های بنام بختیاری در منطقة چهارمحال بافتهمی شود.

چوخابافی:

چغا و چوغا نیز خوانده می شوند که نوعی بالا پوش محلی و لباس ویژه بختیاری هاست و معمولاً به رنگ سفید با نقوشی به رنگ های سیاه یا آبی بافته می شود که نوع پشم آن مرغوب است.

نمدمالی:

ساخت نمد اختصاص به شهرهای شهرکرد و بروجن دارد. بعضی از نمدمالان شهر کرد یا بروجن در محل های ییلاقی عشایر چلگرد، شیخ علیان و دشتک برای مدت 3 الی 4 ماه اتراق می کنند و یا در مرکز تجمع عشایر اقدام به نمدمالیمی نمایند.

کلاه مالی:

مرکز تولید این صنایع دستی شهرکرد و بروجن است. معروفترین کلاههای منطقه کلاه خسروی، شب کلاه و کلاه قشقایی است.

گیوه دوزی:

در شهرکرد و بروجن رایج است. رویه گیوه معمولاً از قمشه، آباده، فسا و جهرم وارد می شود و مقدار کمی را نیزبرخی از زنان شهرکرد و بروجن می بافند.

خورجین بافی:

از دست بافتهای بی گره عشایر بختیاری است که جنبه خود مصرفی دارد و توسط زنان برروی دارهای افقی بافته می شود.

گلیم بافی:

از نظر اندازه، وزن، رنگ و کاربرد تفاوت چشمگیری با قالی بافی دارد و به همین دلیل کاربردهای متفاوت دارند.گلیم های عشایر بختیاری عمدتاً دستبافت زنان طائفة اولاد حاج علی است که بافت آن سوزنی و بسیار مشکل است.

جاجیم بافی:

جاجیم ها به شکل نوارهایی دراز و باریک به عرض 15 تا 30 سانتی متر بافته می شود. در معدودی از روستاهای چهارمحال و بختیاری جاجیم بافته می شود که میزان تولید آن کم و جنبه خود مصرفی دارد.

وریس:

وریس یا ویریس نوعی تسمه بافته شده از ابریشم است که بیشتر توسط زنان ایل بافته می شود و برای استفاده های گوناگون در زندگی کوچ نشینی به کاربرده می شود.

خور:

از آن برای حمل گندم، آرد ، برنج و جو و ... استفاده می شود، نحوه بافت خور شبیه بافت خورجین است.

نمکدان:

نمکدان یا تی ور گونه ای خاص از صنایع دستی عشایر است که برای حمل و نگهداری نمک و در مواردی سایر لوازم کوچک مورد استفاده قرار می گیرد و قسمت رویه آن به صورت فرش و قسمت زیرین آن به صورت جاجیم بافته می شود.

پلاس:

نوعی زیر انداز است که آن را یا از تکه های پارچه و یا از نخهای پنبه ای و پشمی می بافند و مورد استفاده قرار می دهند .

سوغات :


گز بلداجی دارای انواع گوناگون است که بر اساس میزان مغز پسته و مغز بادام و ماده گیاهی مورد مصرف و شکل ظاهری آن به 3 دسته تقسیم بندی می شوند. بر اساس میزان مغز پسته یا بادام به چهار دسته ممتاز، مخصوص، سفارشی و معمولی تقسیم می شود. تقسیم بندی بر اساس ماده گیاهی که در این گز به کار رفته نیز شامل گز انگبینی، گز زعفرانی و سایر اسانس ها و در تقسیم بندی دیگر بر اساس شکل ظاهری شامل گز آردی با قطعه بزرگ، گز آردی با قطعه کوچک، گز لقمه و گز شکلاتی است. جاجیم، گلیم، قالی ( بی بی باف)، گیوه، نمد، چوخا ( چوغا یا چغا)، خورجین، سیاه چادر، خور، پلاس، کمچه دان، جل از دیگر سوغات این استان می باشد.

خدمات گردشگری :


طرح پس زمینه
اندازه اسکین
اندازه فونت