امامزاده علی صالح :
بقعه امامزاده صالح (ع) فرزند عبید الله الاعرج فرزند حسین، فرزند امام سجاد(ع) است. امامزاده علی صالح از معاصرین حضرت امام موسی کاظم (ع) بوده اند که همزمان با طغیان خلفای عباسی به ایران هجرت نموده و در زمان امام رضا (ع) در محل صالح آباد به شهادت رسیدند. در زمان هلاکو خان مغول ساختمانی کوچک بر روی مقبره آن احداث گردید ولی این ساختمان در زمان قاجار به دستور والی ابوقداره تجدید بنا شده و پس از پیروزی انقلاب اسلامی به طور کلی تجدید بنا گردید همچنین وجود مزار شهدای جنگ تحمیلی استان به اهمیت زیارتی آن افزوده و شاخص ترین مکان زیارتی استان بشمار می آید . این بقعه در شهر صالح آبادواقع در شهرستان مهران قرار دارد.
امامزاده سید ابراهیم :
در فاصله هفت کیلومتری پهله زرین آباد و مسیر سیاحتی قلعه شیاخ امامزاده سید ابراهیم (ع) از نوادگان امام باقر (ع) قرار دارد که فاصله آن تا مرکز استان 180 کیلومتر است. ساختمان این امامزاده به دوران سلجوقی مربوط است که به شکل مخروط و هندسی خاصی بنا گردیده است.
امامزاده سید صلاح الدین محمد :
این امامزاده در جنوب شرقی شهر آبدانان در انتهای شهر و برروی تپه ای ساخته شده.در اطراف آن قبرستان عمومی شهر واقع شده است همچنین این بقعه هم اکنون یکی از زیارتگاههای شهر و منطقه می باشد.
امامزاده سید فخرالدین :
طبق شجره نامه موجود، این امامزاده (ع) از نوادگان امام هفتم شیعیان حضرت امام موسی کاظم(ع) است که در روستای زرآب بخش زرین آباد شهرستان دهلران در کنار جاده ایلام به میمه زرین آباد قرار دارد.بنای آن دارای گنبدی ساده است که بیشتر مصالح بکار رفته در آن از سنگ ساخته شده است. این بنا در نهایت سادگی ساخته شده است.
امامزاده سید صلاح الدین محمد :
این امامزاده در جنوب شرقی شهر آبدانان در انتهای شهر و برروی تپه ای ساخته شده است. در اطراف آن قبرستان عمومی شهر واقع شده، همچنین این بقعه هم اکنون یکی از زیارتگاههای شهر و منطقه می باشد.
كاخ فلاحتي ايلام :
تنگ ارغوان در فاصله سه كيلومتري شمال خاوري شهر ايلام قرار دارد، این مکان در فصل بهار زيبايي وصف ناپذيري با گل هاي ارغواني رنگ خود دارد. اين دره‌ي خوش آب و هوا همواره مورد استفاده مردم به منظور گذراندن اوقات فراغت و تفريح قرار مي گيرد، گفتنی است اين كاخ، باغ زيبا با سردرب هاي منقوش، آجركاري و سرستون هاي زيبا مربوط به دوران قاجاریه است.
حمام قلعه پور اشرف :
در ضلع غربی قلعه پور اشرف در روستای شیخ مکان در شهرستان دره شهر قرار دارد. این حمام دارای پلان مربع شکل است و شامل اماکن تودرتو با سالن و دالانهای رختکن، حوضچه های آب سرد و گرم، دستشویی و انبار سوخت می باشد. مصالح ساخت آن هم شامل قلوه سنگهای نتراشیده و گچ به عنوان ملات می باشد، این بنامربوط به دوران قاجاریه است.
حمام قلعه کنجانچم :
در پشت اتاقهای ضلع جنوبی قلعه کنجانچم حمام ساخته شده است. این بخش از بنا شامل سه اتاق، یک راهرو اختصاصی و خرینه می باشد که از طریق کانال و تنبوشه های سفالی آب آن تأمین می شده است. مصالح بکار رفته در ساخت این حمام سنگ و گچ می باشد. این حمام و قلعه مربوط به دوره والیان ایلام است.
آرامگاه بابا سیف الدین :
در شمال شرقی دره شهر، در دامنه تپه ای موسوم به "چهار طاق " قرار دارد. در داخل مقبره، دو قبر است که روی آن ها سنگ نبشته ای وجود ندارد. مصالح به كار رفته در مقبره از سنگ، گچ و آجر است و روی بقعه را نیز با گچ سفید کاری کرده اند. در اطراف این آرامگاه درختان چند صد ساله تاریخی نیز وجود دارند.
کلیه حقوق سایت برای سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری محفوظ می باشد
پل گاوميشان:
بر روي رودخانه سيمره پس از تلاقي با رود كشكان ساخته شده است. محمد علي ساكي وجه تسميه آن را برگرفته از كلمه"گو ميشه" يعني محل پرورش گاوميش مي‌داند و سراورل استين نام اوليه اين پل را "گاماسا" مي‌نويسد. گاماس از دو كلمة "گا" به معني "گاو" و "ماس" به معني ماهي تشكیل شده است. گاوميش یا گاوميشو نام‌هاي ديگر اين پل هستند. بعضي بر اين باورند كه گاوميش نر در قديم جفت خود را گم مي‌كند و در پي يافتن آن تمامي دره‌ها و غارها را در هم مي‌نوردد و سرانجام آن را در غاري در اين محدوده مي‌يابد. از آن پس اين منطقه را "گاوميشو "ناميده‌اند. قوس‌هاي جناقي آجري و ساير تعميرات سنگي نماي فعلي پل، نشانگر مرمت آن در دوره‌هاي بعدي و بخصوص در دوره اتابكان لر كوچك است. اين پل از پنج چشمه بزرگ تشكيل شده بود، که در حال حاضر فقط يک چشمه سالم از آن باقي مانده است، ارتباط چشمه‌ها با مسير حركت آب و طغيان آن محرز مي‌باشد. اين پل بسيار فني و پيچيده ساخته شده به طوري كه رقيبي جدي براي پل‌هاي مهم به شمار مي‌آيد. اين پل شباهت زيادي نيز به پل شادروان در شوشتر دارد و در همان دوران ساخته شده است. پايه‌ها و تكيه‌گاه‌هاي اصلي پل، مدور و قطور و مصالح آن سنگ‌هاي مكعبي بزرگ و تراشيده هستند. در ابعاد تقريباً مساوي به صورت رگ‌چين به روي هم چيده شده و پايه‌هاي اصلي پل را به وجود آورده‌اند، داخل اين پايه‌ها با قلوه سنگ و ساروج پر شده لازم به ذکر است مصالح اصلي پل سنگ و ساروج بوده و در سقف طاق‌ها از آجر استفاده شده است. طاق‌هاي جناقي، دالان‌ها و راهروها همگي از آجرهايي به ابعاد 25 * 20 سانتي‌متر ساخته شده‌اند و نماي داخلي پل بوسيله ملات گچ مزين شده است.اين پل طاقچه‌هاي مسدود و باز و موج‌شكن‌هايي دارد كه به وسيله راهروها با چند پله به هم متصل مي‌شوند. وجود پله‌ها در ميان دالان ستون مياني، بيانگر اين امر است كه اين پل فقط يک پل ارتباطي نبوده و با توجه به راهروهاي داخلي، پلكان كاروانسرا از آن به عنوان سرپناه به هنگام عبور استفاده مي‌كرده‌اند. به اعتقاد بعضي از مورخان اين پل در سال 334 هـ . ق بر اثر زلزله از بين رفته است. جدا شدن پل از هم و پراكندگي آن شايد دليلي بر وقوع زلزله باشد.
پل جم نمشت دره شهر :
اين پل در مسير رود سيمره در چهار كيلومتري شمال دره شهر در مقابل روستاي چم كلان ساخته شده است. مصالح ساختماني آن را قلوه سنگ و ساروج تشكيل مي داده كه در حال حاضر بقاياي پايه هاي بيروني و موج شكن هاي آن باقي مانده است . كيفيت معماري پل، نوع مصالح به كار رفته و روش ساخت ان با آثار تاريخي دره شهر مطابقت دارد و قدمت آن به دوره ساساني مي رسد. اين پل كه ظاهراً تاسده هاي اخير مورد استفاده بوده است با خطي مستقيم به دهليز ورودي آثار دوران ساساني شهر مربوط مي شود. پل جم نمشت در زمان احداث 18 چشمه داشته و فاصله بين دو پايه، 15 متر و طول تمام پل بيش از 270 متر بود.
پل ساساني دره شهر :
اين پل در انتهاي جنوبي دره شهر و در ابتداي تنگه اي به همين نام در دامنه كبيركوه واقع شده است. بناي اوليه پل داراي سه چشمه طاق دار بوده است كه 5/5 متر از هم فاصله داشته اند،در طول زمان دو طاق اصلي آن ويران شده بود كه در سال هاي اخير مرمت شده است .
پل كروييت (پسر و دختر) شيروان و چرداول :
پل تاريخي كروييت (پسر و دختر) كه قدمت آن به دوره ساساني مي رسد؛ در روستاي چم بور از توابع چرداول واقع شده و توسط سازمان ميراث فرهنگي كشور مورد شناسايي قرار گرفته است.
کتيبه و نقش برجسته گل گل ملکشاهی :
يادگاری از حمله و تصرف اين منطقه توسط سلسله آشوری در هزاره های قبل از ميلاد است که در ضلع شمالی روستای گل گل بخش ملکشاهی و بر نمای شرقی صخره و به ارتفاع حدود سه متر از زمين قرار دارد. شکل کلی کتيبه يک مستطيل به ارتفاع 135 سانتی متر و عرض 90 سانتی متر است که در وسط آن نقش نيم رخ و تمام قد پادشاه آشوری بصورت برجسته قرار دارد که کلاهی مخروطی و ردايی بلند تا روی پاها بر تن داشته و شمشيری حمايل به نماد قدرت به دست دارد که به علت تخريب شکل آن به درستی معلوم نيست. نزديک پيشانی نيز تصويری تخريب شده قرار دارد که به همراه نماد ديگری در پشت سر پادشاه هلال ماه احتمالاً نمادهای خدايان و الهه های آسمانی باشند که به حمايت از پادشاه آشوری برخاسته و به او کمک نموده اند تا در جنگ پيروز شود. متن کتيبه ابتدا به عمق متوسط 5/2 سانتی متر تراش خورده و طی آن نقش برجسته پادشاه را فراهم ساخته اند و سپس به نقر خطوط ميخی آشوری در سطرهای افقی بر تمام سطح کتيبه و نقش برجسته پرداخته اند و هر سطر را با خطی کنده و به شکل افقی از سطر بعدی مجزا نموده اند.عده ای آن را متعلق به آشور بانی پال که سرزمين ايلام قديم را متصرف و در نهايت موجب انقراض آنها گرديد، دانسته و عده ای آن را مربوط به سارگن دوم پادشاه آشوری می دانند که وی نيز نواحی شمال غرب و قسمتهايی از غرب ايران تا درياچه اروميه را به تصرف درآورد. آنچه از متن سنگ نوشته دریافت می گردد اين است که آشوريها همواره چشم طمع به نواحی شرقی حکومت خود يعنی سرزمين ايلاميها داشته و هر زمان که زمينه فراهم می شد حمله را آغاز می نمودند و اين روند به صورت فرهنگ ستيزه گری به فرزندان شاهان منتقل می شد و چهره پادشاه آشوری که رو به سرزمين ايلام حکاکی و نقر شده خوی جنگجويی و طمع هميشگی آنان به اين ديار را به نمايش می گذارد.
سنگ نوشته تخت خاتون ( تخت خان ) :
منطقه ای خوش آب و هوا در مسيرايلام به مهران و در منطقه ي عمومی صالح آباد است. اين مکان علاوه بر داشتن چشمه ي آب سرد و زلال به علت قرار داشتن در دامنه ي غربی کوه نخجير از نظر دسترسی به شکار انواع حيوانات وحشی و هِيزم درختان بلوط از شرايط و مزيتهای بسيار مطلوبی برای استراحت برخوردار بوده و به نوعی تفريحگاه واليان ايلام بوده است. تداوم استقرار خان والی و همراهانش هر سال به مدت طولانی در اين مکان تخت خاتون (که به احتمال زياد به لحاظ تعلق خاطر زياد خان به يکی از همسرانش آنجا را " تخت خاتون " ناميد) و بعدها به تخت خان تبديل شد، باعث گرديد که غلامرضا خان والی از فرصت استفاده کرده و دستور به نگارش کتيبه ی بزرگ و به ياد ماندنی خود در اين مکان بدهد. ارزش و اهميت اين سنگ نوشته علاوه بر زيبايی خط و متن آن دارای اطلاعات فراوانی است که از گذشته والی و کارهای عمرانی وی دست می دهد.
سنگ‌نوشته حسينقليخان والي:
حسينقليخان والي پدر غلامرضاخان، آخرين والي منطقه ايلام و پشتكوه است. اين سنگ‌نوشته تنها سنگ‌نوشته‌اي است كه حسينقليخان به سال 1294 ه. ق به يادگار گذاشته و متن آن درباره ساختن قلعه و باغ حسين‌آباد و حسينيه است.سنگ‌نوشته مذكور در شمال شهر ايلام، و رو به روي پارک آزادي اين شهر، بر نماي جنوبي تخته سنگ بزرگي به ابعاد حدود 260 سانتي‌متر ارتفاع و 320 سانتي‌متر عرض و 3 متر قطر حكاكي شده است.
سنگ‌نوشته نخچير:
كتيبه مذكور در دامنه غربي كوه نخچير شهرستان مهران، بخش صالح‌آباد و در محلي موسوم به سرتزن قرار گرفته است اين سنگ‌نوشته به فرمان غلامرضا خان والي در سال 1327 ه. ق (به يادبود خريد باغي بزرگ و با صفا در صالح‌آباد) بر روي نماي غربي تخته سنگي بزرگ به ابعاد حدود 450 *220 *400 سانتي‌متر و به خط نستعليق برجسته حكاكي گرديده است.
سنگ نوشته ميمه ( بخش زرين آباد ) :
در ضلع شمال شهر ميمه و محلی موسوم به سراب تعدادی تخته سنگ بسيار حجيم، مشرف بر ضلع شرقی رودخانه ميمه قرار دارند. بر روی نمای شمالغرب يکی از اين سنگهای حجيم که حدود سه متر ارتفاع و 5/2 متر عرض دارد، سنگ نوشته والی نمايانگر است که به شکل مخروطی معکوس تا عمق اندکی تراش خورده و سپس کلمات را با نقر خطوط کناری نمايان ساخته اند. کتيبه در 13 سطر حکاکی و هر سطر با سطر ديگر با خطی افقی مجزا شده است. نوع خط نستعليق برجسته و با تداخل حروف به لحاظ فضای محدود کتيبه می باشد و شباهت فراوانی با سنگ نوشته حسين قلی خان والی واقع در شمال شهر ايلام دارد و به احتمال بسيار زياد هر دو کتيبه بوسيله يک نفر حکاکی شده باشند . در ابتدای سنگ نوشته آيه " بسم الله الرحمن الرحيم " و سپس شعری با چهار مصرع آمده است.
تپه کز آباد :
در دهستان هلیلان در شمال شرقی شهرستان شیروان و چرداول واقع شده است. کز آباد از دو تپه بزرگ و کوچک تشکیل شده است. در قسمت شرقی تپه بزرگ، آثاری از کوزه شکسته های نقش دار که قدمت آن ها به بیش از سه هزار سال می رسد، همچنین آثاری از سنگ های بزرگ تراشیده و نتراشیده بدست آمده اند. در شمال تپه بزرگ، گورستان بزرگی وجود دارد که در آن چندین نوع گور با آلات، ادوات و کوزه های گلی کشف شده اند. در این گورستان تعداد گورهای زنان زیاد است که در داخل آن ها زینت آلاتی چون دستبند، کمربند و گردن بند از دانه های شیشه با حلقه های مسی بسیار ضخیم کشف شده اند. علاوه بر آن، کوزه هایی شبیه به قوری، کوزه های بزرگ و کوچک متعدد رنگین و بی رنگ نیز یافت شده اند.
تپه علی کش :
در نزدیکی شهر توریستی موسیان شهرستان دهلران واقع شده است. علی کش تپه ای کوچک و مسدود است که قطر پایه آن از حدود 135 متر تجاوز نمی کند. ضخامت طبقات باستانی آن حدود هفت متر است. این تپه باستانی قدمتی چند هزار ساله دارد و به دوران عیلامی ها مربوط می شود.
تپه تیخان( تیغن ):
در شمال شرق دره شهر و به فاصله دو کیلومتری کرانه راست رودخانه سیمره، در میان اراضی کشاورزی روستای جمشید آباد (جهاد آباد) واقع شده است. سفال های به دست آمده در طبقه اول از نوع نخودی و آجری ساده اند. در کنار سفال ها، نمونه هایی از تیغه های سنگ چخماق نیز یافت شده است. همچنین در میان این آثار مکشوف، قطعات سنگ سه گوش به رنگ سبز نیز دیده می شود.
تپه کوزه گران:
تپه یا تل کوزه گران در حدود 5/5 کیلومتری تپه تیخان ( تیغن ) واقع شده و قدیمی تر و بزرگتر از تپه تیخان است. قدمت این تپه به اواخر هزاره سوم پیش از میلاد می رسد، ولی طبقه اول این تپه به دوره ساسانی مربوط است. سفالهای رنگین و منقوشی از طبقه زیرین تپه بدست آمده است. نقش سفال ها، بیشتر از نوع پرندگان و بز کوهی است. قسمتی از طبقات پایین این تپه به گورستانی اختصاص داشته است که چند نوع گور در آن باقی مانده است. در بعضی از گورها استخوانهای مردگان را در کوزه ها ریخته و در مکانهای سفید کاری شده دفن کرده اند. در گورهای دیگر اسکلت هایی در یک قبر مشاهده شده که در کنار آنها، تنورهای بسیار و خاکستر زیاد نیز وجود دارد. قبرهای سر تپه طبق آثار مکشوفه (کوزه های شکسته و گورهای موجود ) به دوره زرتشت تعلق دارند .
تپه سر گچله:
در هشت کیلومتری شمال شرقی دره شهر واقع شده و روستای سرگچله در قسمت شمالی و شمال غربی آن واقع گردیده است. این تپه از مجموعه تپه های طبیعی تشکیل شده و نام خود را از روستایی به همین نام گرفته است. ارتفاع تپه چشمگیر، امتداد آن در جهت شمالی – جنوبی با شیب تند همراه است و در حال حاضر منظره ای سبز و خرم دارد. مجموعه نشانه های کشف شده از این تپه، نشانگر این است که لایه های بالایی این تپه در روزگار ما قبل تاریخ، زیستگاه انسان بوده است .
تپه ورکبود :
در نزدیک رود کشگان و به مسافت حدود 20کیلومتری شمال غربی ایلام قرار دارد. اجساد داخل گورها به وضع خمیده همراه با اشیای قیمتی و سلاح متوفی دفن شده اند. اشیای فلزی به دست آمده نیز از جنس مفرغ یا آهن می باشند. از اشیای آهنی و مفرغی کشف شده در این گورستان چنین استنباط می شود که آهن فقط در ساختن اسلحه و مفرغ منحصراً برای اشیای با ارزش زینتی به کار می رفته است. قدمت آثار مکشوفه در گورستان ورکبود، اواخر سده هفتم ق.م و آغاز سده هشتم ق.م است.
تپه کل یزید :
از تپه های مجاور تپه قلعه تیخان است که شامل چند اثر از تمدن های مختلف دوره های بسیار دور تاریخی است. با توجه به عوارض طبیعی موجود بر روی این تپه، احتمال داده می شود که بر روی آن قصری از دوره ساسانی وجود داشته و یا مقر حکومت در اوایل دوره اسلامی بوده است، اظهار نظر قطعی به دلیل فقدان اطلاعات و عدم انجام کاوش های باستان شناسی بسیار مشکل و دشوار است.
تپه باستانی مورموری :
در منطقه پنج برار در فاصله هفت کیلومتری شمال غربی بخش کلات مورموری از توابع شهرستان آبدانان واقع شده است. این اثردر سال 1382 بوسیله مدیریت میراث فرهنگی استان ایلام مورد شناسایی قرار گرفته است.
قلعه سام :
محوطه باستانی قلعه سام در شهرستان شیروان چرداول، در نزدیکی روستا چم بور از توابع بخش هلیلان واقع شده است. این مجموعه از سه بخش مرتبط به هم در عین حال با فاصله و مستقل تشکیل شده است. این مجموعه از نظر دوره ای در یک دوره از تاریخ که احتمالاً حد فاصل اواخر دوره پارت ها و اوایل دوره ساسانی می باشد، ایجاد شده است. معماری این قلعه جنبه نظامی و دفاعی داشته، زیرا قلعه در صعب العبور ترین بلندی های کوه بنا شده است. چون طرح و نقشه ای از پیش نداشته، طراح یا معمار برجها، اتاقها و ورودی ها را با توجه به موقعیت طبیعی صخره ها احداث کرده است. بطور کلی معماری قلعه به سبک معماری دوره ساسانیان ساخته شده است.
قلعه والی ایلام :
یکی از بناهای مهم دوره قاجاریه در شهر ایلام قلعه والی است که توسط غلامرضا خان والی در سال 1326 قمری بر روی تپه ای به نام چغا میرگ ساخته شده است. این بنا دارای قسمتهای متعدد چون حرم سرا، قسمت شاهنشین، اتاق آیینه و زندان در زیر زمین می باشد. مساحت کل قلعه4687 متر مربع و زیر بنای قلعه 1464 متر مربع است. قلع دارای سه در ورودی در قسمت شرقی- غربی و جنوبی است که در اصلی در قسمت جنوبی است و دیگر درها خصوصی بوده است.
قلعه پور اشرف :
در شش کیلومتری ضلع جنوب شرقی شهرستان دره شهر در روستای شیخ مکان قرار گرفته است. مطابق سنگ نوشته نصب شده بر روی دیوار ورودی قلعه، در سال 1335ه.ق بدستور میر صید محمد خان پور اشرف در این منطقه از دره شهر ساخته شد. یبشترین مصالح بکار رفته در اسکلت بنا، قلوه سنگ و در مواردی از آجر جهت ترئین از جمله سر در ورودی ها و برجستگی ها روی دیوار استفاده شده است. این قلعه کاربردنظامی- مسکونی داشته و متعلق به دوران قاجار می باشد و در نوع خود بی نظیر می باشد.
قلعه میر غلام هاشمی(سیکان) :
یکی از بناهای دوره قاجاریه است که به استناد سنگ نوشته نصب شده بر دیواره ورودی بنا، در سال 1303 ه. ق میر غلام هاشمی در روستای فرخ آباد احداث کرده است. بنای قلعه به سبک دوره ساسانی و به شکل چهار ایوانی و با مصالحی از سنگ و ملات گچ ساخته شده که در زمان خود کاربرد مسکونی داشته است. پلان بنا مربع شکل می باشد. این قلعه در دره سیکان به فاصله هشت کیلومتری شمال غرب شهر دره شهر ساخته شده است.
قلعه هزار در :
این قلعه در شرق شهرستان دره شهر واقع گردیده است، که قدمتش به دوره ساسانی می رسد. نمای اصلی این اثر، طاقهای هلالی شکل می باشد. با توجه به ساختار معماری اثر احتمالاً قلعه یا پادگان نظامی بوده است. مصالح بکار رفته در ساخت این قلعه شامل سنگهای تراشیده و قلوه سنگ هایی است که از گچ پخته بعنوان ملات برای آنها استفاده شده است.
مسجد حضرت صاحب الزمان (عج) :
در شهر ايلام واقع شده است ؛ روزهاي چهار شنبه هر هفته ميزبان بسياري از مردم براي زيارت و بر آورده شدن حاجات شان است كه معتقدند در اين روز حضرت مهدي(عج) در اين مسجد حضور دارند و اعتقاد محكمي نيز به اين امر دارند .
مشهد شهیدان جنگ 8 ساله ایران و عراق :
استان ایلام یکی از جنگ زده ترین شهرهای ایران در طول جنگ نابرابر و تحمیلی هشت ساله عراق علیه ایران بود. نقطه به نقطه شهرها و حتی روستاهای استان شاهد وقایع تلخ و دفاع جانانه مردان و زنان از خاک عزیز میهن مان ایران بودند. بعد از پایان جنگ به دلیل وجود شواهد و آثار متعدد باقی مانده از جنگ در طول مرز 420 کیلومتری مشترک استان با عراق، هر ساله دوستداران حفظ آثار جنگ در قالب کاروانهای راهیان نور به خصوص در فصل بهار راهی این مناطق می شوند. مناطق مورد بازدید کاروانهای راهیان نور شهرها و مناطق ایلام – مهران و دهلران می باشند.
آتشكده دره شهر :
در خيابان نيروي هوايي دره شهر، بناي يک آتشكده به صورت چهار طاقي باقي مانده است. اين بنا را در محل طاق مي گويند. اندازه داخلي آن 20/3×20/3 متر است و ابعاد هر يك از طاق هاي آن 85/0×30/1×15/1 و بلندي آنها كمي بيش از پنج متر است. اين بنا كه تماماً با قلوه سنگ و گچ ساخته شده است، مورد مرمت و بازسازي قرار گرفته است.
آتشكده سيكان :
(چهار طاقي) در روستاي سيكان دره شهر واقع شده و مربوط به دوره ساساني است .
آتشكده مهدي آباد :
در روستاي مهدي آباد دره شهر واقع شده و مربوط به دوره ساساني است .
آتشکده ميمه دهلران :
از آتشکده تنها بقايايی بر جای مانده. سبک معماری به کار رفته تا حدودی بيانگر معماری دوره ساسانی است. اين آتشکده در زرين آباد میمه واقع شده است.
آتشكده دو طبقه شيروان و چرداول :
این آتشكده دو طبقه به دوره ساسانيان تعلق داشته و از آثار قديمي منطقه به شمار مي آيد. اين آتشكده در منطقه چرداول نزديكي سرآبله واقع شده است.
آتشكده و كوشک قينقر مهران :
در ارتفاعات كوه پشمين ملكشاهي مهران؛ آثاري از دو برج و يک آتشكده از دوران ساساني برجاي مانده است. ارتفاع اين آتشكده پنج متر و مساحت آن 27 متر است. اين آتشكده با دارا بودن چهار دهانه ورودي، يك باغ وسيع و چندين درخت زيتون وحشي در كنار چشمه ساري زيبا نظر هر بيننده اي را به سوي خود جلب مي كند. گفتنی است بر پيكره اين بناي تاريخي آسيب هايي نقش بسته اند.